Volgens Herman Brusselmans weet je bij de eerste zin van een roman of het een goed boek wordt. Als iemand dat mag zeggen, is het wel Brusselmans, koning van de oneliners als openingszin van een roman.

Schrijver van deze: ‘’Omdat mijn vrouw de smerigste teef en de goorste hoer van heel België was, heb ik een redelijk moeilijke scheiding achter de rug.” En zijn beste ooit: “Ik heb alweer niks te melden en dat zal ik doen in een pagina of zeshonderd à zeshonderdvijftig, we zullen zien.”

Wat voor literatuur geldt, en trouwens ook voor politiek, geldt wat mij betreft ook voor popmuziek: niets zo leeg en lelijk als een verzameling van alleen maar oneliners, maar weinig zo opwindend als af en toe een oneliner die eruit springt, blijft hangen en uitgroeit tot een lijfspreuk, een mantra. Die een universele waarheid lijkt te vatten in een paar woorden, behendig om het cliché heen loopt, de open deur nét op een kier houdt, of wel degelijk herhaalt wat je al lang vond of wist, maar dan met andere woorden, bétere vooral, of gewoon minder.

Je komt niet ver in de hiphop als je niet snedig kunt zijn. In de eredivisie van het genre vind je eigenlijk niémand die er niet in uitblinkt. Van Nas (“I never sleep, ‘cause sleep is the cousin of death”) en Eminem (“The best part about me is I am not you”) tot Jay-Z (“I’m not a businessman, I am a business, man”).

In de rock kan Bruce Springsteen het als weinig anderen. “We learned more from a three-minute record baby, than we ever learned in school.” Een volledige jeugd samengevat in een universeel romantisch beeld. Je ziet de jongenskamer, de platenspeler, de posters aan de muur, de schooltas ongeopend in de hoek. “You’ve got to learn to live with what you can’t rise above” is dan weer een totaal andere categorie: dat is geen beeld, maar een gebod.

Nieuwer in de muziekwereld, onbekender, maar ook een uitblinker in oneliners: BJ Barham van American Aquarium uit Raleigh, North Carolina, vernoemd naar een tekst van Wilco. Wie op de site van de band kijkt hoe vaak ze spelen en waar (van Chattanooga, Tennessee tot Amen, Drenthe) weet genoeg: BJ Barham leeft om te spelen, voor wie hem maar wil horen, van kroeg tot club, van koffiebar tot festivalweide. Vastbesloten zijn verhalen te vertellen, over het Amerika van de ranches, niet de wolkenkrabbers. Hij kan dat fantastisch, maar ook Barham beheerst de kunst daar zinnen tussen te plaatsen die het volledige verhaal samenvatten in een enkele zin. Op het nieuwe album Things Change: “Somewhere between hypocrite and hallelujah”: het Zuiden in vijf woorden. En ook bij Barham de kunst van het gebod. Deze laat zich meezingen, maar ook beitelen in steen: “We must go boldly into the darkness and be the light.” Van Amen naar amen.

American Aquarium speelt 4 november met Tim Knol op het festival Southern Roots in de Nieuwe Nor Heerlen. nieuwenor.nl