door Leon Verdonschot
Sommige artiesten zou je het liefst alles afpakken. Hun band, hun producer, de faciliteiten van een moderne studio. Ze moeten de Rick Rubin-behandeling ondergaan: gestript worden van al hun opsmuk.
Alle platen die Rick Rubin met Johnny Cash maakte, vind ik prachtig. Als je ze chronologische volgorde achter elkaar luistert, hoor je Cash verzwakken. Langzaam zingt hij richting de dood. Volgens sommige fans ging de laatste plaat eigenlijk te ver: Cash was daar vocaal geen schim meer van zichzelf. Ik vond het in combinatie met de soms diepreligieuze teksten juist daardoor zo indringend.
Rubin maakte ook twee van zulke kale platen met Neil Diamond. Prachtig. Ik dacht niet zoveel met Diamond te hebben, tot ik daar hoorde hoe ongelooflijk mooi zijn stem is, als je hem maar uit dat Vegas-pak trekt, de galm uitzet en hem opsluit met alleen een gitaar. Producer Don Was maakte ook een paar zulke platen met Kris Kristofferson. Hetzelfde verhaal. Eén man, éen instrument: genoeg.
Ik had hetzelfde gevoel toen ik de akoestische versies hoorde die Selah Sue opnam van enkele van haar nummers. Alleen een piano, violen, en die stem. En heel eerlijk gezegd: zonder die violen had ik ze nóg mooier gevonden. Met zo’n stem heb je vrijwel niks anders nodig. Ieder productie is eigenlijk een aantasting ervan, iedere toevoeging een afbreuk. Het kan ook komen omdat ik haar gekozen sound af en toe niet te hachelen vind. Sue klinkt af en toe net zo plastic als de vele klassen lagere zangeressen die zo’n galmput nodig hebben.
In België haalde ze na haar concert in een uitverkochte Vorst Nationaal overigens het nieuws met een persoonlijke ontboezeming: ze maakte bekend aan depressies te lijden. Sterker: ze legde in een heel persoonlijk verhaal op haar Facebook-pagina uit dat ook spelen voor al die mensen niet hielp: “Ik wilde daar niet zijn. Die lachende mensen lieten me nog slechter voelen. Ik wilde van het podium rennen en verdwijnen.”
Het bericht werd massaal gedeeld en geliked, en uit de reacties werd duidelijk dat ze was geslaagd in wat naar ik aanneem haar bedoeling was: laten zien dat ook ogenschijnlijk succesvolle mensen kunnen kampen met depressies. Dat het een ziekte is, die niet valt weg te strepen tegen omstandigheden die volgens anderen juist tot geluk zouden moeten leiden. Ze bleek in die zin een klassiek rolmodel in de beste zin van het woord.
Ik moest er nog een paar keer aan denken toen ik de autobiografie van Bruce Springsteen las, die net zo persoonlijk hetzelfde onderwerp aansneed, en net als Sueh vrijuit vertelde over zijn ook nog zeer recente jaren met medicijnen en therapie. Alleen beschrijft Springsteen het podium juist als de bevrijding uit dat donkere dal, als de enige plaats ter wereld waar hij zich wél ten diepste op zijn gemak voelt, waar die zwaarte van hem afvalt.
Daar heeft Selah Sueh kennelijk andere ervaringen mee. En ze heeft er ook een mooie tekst over:
Hope that the light will come along
In darkest hollows I will fall.
Selah Sue speelt 19 november op Jazz Out! in Heerlen
