Literatuurgeschiedenis van het Limburgs nog niet geschreven

Cyrille Offermans is het voor een keer met me eens. In Zuiderlucht (ZL2/2017) vertegenwoordigt hij de mening dat literatuur in Limburgs dialectliteratuur betreft, de rest hoort volgens hem bij de Nederlandse literatuur. […] Het ruim 750 pagina’s tellende [Geschiedenis van de literatuur in Limburg] onder redactie van Lou Spronck, Wiel Kusters en Ben van Melick is inmiddels verschenen en het is indrukwekkend. […] De Limburgstalige literatuur helaas moet het doen met een dikke veertig pagina’s. En het stoelt geheel op de keuze en de mening van één redacteur, Ben van Melick. Dat is mager. Bovendien worden er troubadours en hun liedjes bij gehaald, het verbaast me dat niet het halve Venlose carnavalsrepertoire wordt besproken. Terwijl bijvoorbeeld alle in het Limburgs schrijvende vrouwen worden overgeslagen. […] Verwonderlijk ook dat de Veldekeprijswinnaars niet allemaal worden behandeld. […] Conclusie: de literatuurgeschiedenis van het Limburgs is nog niet geschreven. Ik roep hierbij de LGOG op daarvoor een comité in het leven te roepen en die aan het werk te zetten. Er is nog veel te doen. […] Paul Weelen reageert op de eerste aflevering van vijf in ZL2/2017 waarin Cyrille Offermans zijn leeservaringen met ‘Geschiedenis van de literatuur in Limburg’ beschrijft. Facebook, 4 februari.

Culturele identiteit

[…] ‘Limburgse literatuur’ kun je (normatief) definiëren als literatuur geschreven in een van de Limburgse dialecten. Maar in de Geschiedenis van de literatuur in Limburg (GLL) gaat het dus om meer. De GLL is in feite een cultuurhistorisch verhaal over de rol die schrijvers en hun werken hebben gespeeld, en in onze dagen eventueel nog spelen, in de culturele zichtbaarmaking van de politieke constructie die in feite nog vrij jonge provincie Limburg is. En van het oudere gevarieerde cultuurgebied dat daaronder ligt.
Vandaar de aandacht in dit boek voor schrijvers in Nederlands, Latijn, dialect, Duits, Frans. Auteurs uit het besproken cultuurgebied die in de vele, vele Nederlandse literatuurgeschiedenissen die er in twee eeuwen zijn verschenen, altijd ongenoemd zijn gebleven – omdat het perspectief van die geschiedenissen vrijwel zonder uitzondering ‘hollandocentrisch’ was. En dus uitsluitend gericht op Nederlandstalige auteurs, gezien vanuit het dominante perspectief van het culturele centrum: Holland. In feite net zoals een geschiedenis van de uitsluitend Limburgstalige literatuur, zoals Paul Weelen die (overigens met goed recht) bepleit, ongewild een ‘uítsluitende’ werking zal hebben op Nederlandstalige schrijvers in Limburg, van wie sommigen wel degelijk (permanent of in een bepaalde context) het gevoel kunnen hebben ‘Limburgse’ auteurs te zijn. De culturele identiteit die je jezelf aanmeet, of die anderen je als het ware van buitenaf opleggen, is immers niet één op één in verband te brengen met de taal die je spreekt of schrijft (de uit de Romantiek stammende opvatting), maar kan net zo goed worden geconcipieerd of gepercipieerd door middel van andere culturele kenmerken, zoals bijvoorbeeld levensstijl. […] Reactie door Wiel Kusters op bovenstaand stuk door Paul Weelens. Facebook, 5 februari.

Uitbundige jazz-avond

Jullie hebben ons oprecht verrast met de kaartjes voor het jazzconcert in het theater van Maastricht. De uitvoering was uitbundig, virtuoos en in sommige stukjes briljant. Heel hartelijk dank dat wij erbij mochten zijn.
Twee ZL-begunstigers over het concert van het Mark Guiliana Jazz Quartet en Avishai Cohen Quartet waarvoor zij kaartjes wonnen. Mail aan ZL, 17 januari.

Theater in het midden van het leven

Het is inderdaad waar dat we bij De Orde van de Dag dicht op de actualiteit zitten, binnen een weekend maken we een voorstelling over de afgelopen maand die we nog dezelfde zondagavond voor een publiek spelen. En soms hebben we specifieke projecten, bijvoorbeeld rondom de Amerikaanse verkiezingsnacht. Toch proberen we met de scènes die we schrijven, naast amuseren en prikkelen, ook iets groters te zeggen over de wereld om ons heen. Iets dat ons boven de waan van de dag uit tilt. Dit lukt de ene keer beter dan de andere, maar de poging is er niet minder om. […] Aangezien ik als schrijver betrokken ben bij [enkele voorstellingen van] Het Zuidelijk Toneel en toneelgroep Maastricht geloof ik te kunnen zeggen dat, al zijn er verschillen in aanpak en perspectief, beide gezelschappen theater willen maken dat midden in het leven, midden in de wereld en midden in de tijd staat. Over mensen die zich verhouden tot de mensen om zich heen […] Jibbe Willems reageert op ‘Actualiteit of niet, dat is de vraag’, een interview door Paul van der Steen met theatermakers Stijn Devillé, Piet Menu, Christophe Aussems en Servé Hermans voor theatermagazine Jeroen (jaargang 3, nummer 1, januari 2017). Facebook, 21 januari.

Genieten

Luisterend naar @Klararadio en @Zuiderlucht lezend in Limburg, dat is grensoverschrijdend genieten.
Clemens Tonnaer op Twitter, 2 februari.