“Ik leef voor mijn werk en mijn werk leeft mij”, zegt Yves Saint Laurent in de documentaire L’amour fou. Iedereen die in de cultuurwereld actief is, herkent die houding: er wordt met bezieling en overgave gewerkt, en echt niet volgens het op zoveel andere plaatsen gehuldigde van-9-tot-5-adagium.

Mensen die er wat verder vanaf staan, zijn minder bekend met het arbeidsethos in de kunstwereld, zo hebben we de laatste maanden kunnen constateren. Sterker nog: ze denken dat de sector vol lijntrekkers en uitvreters zit.

Het besef van het belang van kunst en cultuur voor de samenleving is de afgelopen decennia ergens verloren gegaan. Maar waar? En hoe herstel je dat? Als er één ding duidelijk is geworden, dan is het dat de sector niet bij de politiek moet zijn om dat vertrouwen te herstellen, daar heeft men zich afgewend van de kunsten.

Bevolking én politiek die de andere kant opkijken – als ik in de marketing zat, zou ik zeggen dat de sector een imagoprobleem heeft. En dat een gezamenlijke schreeuw op een zaterdagnamiddag in november daar niets aan verandert. Beter daadwerkelijk contact te zoeken met die ‘andere wereld’: be good and show it! In de woorden van Freek de Jonge: niet protesteren, maar manifesteren. Na het memorabele tv-manifest Leve de beschaving van 22 november (dat niets zal uithalen) zou de volgende stap die van een 24-uurs stilte moeten zijn. Een dag lang theaters dicht, musea dicht, muziekpodia dicht. En dan, indien nodig, nog een dag. En nog een. Om te laten zien hoe schraal een samenleving zonder kunst is.

Voor het zover is, eerst dit decembernummer van Zuiderlucht, met traditioneel   veel interviews, en daarnaast – ook al naar goede gewoonte – de rubriek Een jaar in scherven, met terugblikken van ZL-medewerkers op 2010. De titel hebben we, inderdaad, geleend van een boek van Koos van Zomeren. Verder een portret van   Andrée Bonhomme (1905-1982) die eind jaren twintig de trein naar Parijs nam om het componistenvak onder de knie te krijgen. Het levensmotto van deze lokale suffragette: “Als je vrij en sterk wil zijn: werk!”

In het tweede katern een special over de Maastrichtse wijk Céramique, waar afgelopen zomer, zo’n twintig jaar na de start, de laatste twee gebouwen werden opgeleverd. De titel is veelzeggend: ‘Céramique is klaar, maar nog niet af’. Hetgeen voor heel veel andere zaken in dit ondermaanse geldt, dus laten we, nu we toch met motto’s aan het jongleren zijn, daar het jaar maar mee afsluiten.

WIDO SMEETS

hoofdredacteur