Fotograaf Roger Ballen werd in 1950 in New York geboren, maar woont en werkt al ruim dertig jaar in Johannesburg, Zuid-Afrika. Tussen 1982 en 1994 richtte Ballen zijn fotocamera op de blanke bevolking in het achterland en maakte indringende foto’s die de randen van de Zuid-Afrikaanse samenleving in kaart brengen. In zijn recente foto’s is de mens steeds meer verdrongen naar de marge van de voorstelling en peilt Ballen naar de duistere diepten van het menselijke bestaan – naar de ‘skadukant’.
Hij studeerde psychologie en geologie, als fotograaf is hij autodidact. Aanvankelijk bracht hij burgerrechten-activisten en anti-Vietnam-demonstranten in beeld, en maakte reportages van zijn jarenlange wereldreizen. Vanaf 1982 vestigde hij zich als mijnbouw-ondernemer in Johannesburg en raakte zo verzeild in afgelegen oorden. Het zijn deze dorpen en hun inwoners in Zuid-Afrika die hij begon te fotograferen. Hij bundelde deze foto’s in boeken als Dorps en Platteland.
Na Platteland (1994) verwijderde hij zich steeds verder van de documentaire fotojournalistiek en begon samen met de bewoners complexe scènes te bouwen, waarin hij voorwerpen die hij ter plekke aantrof samenbracht met tekeningen, huisdieren en mensen. De foto’s die het resultaat zijn van deze wonderlijke samenwerkingen hebben een sterk psychologische uitwerking en geven een schrijnend beeld van de menselijke conditie. Als mengvorm van diverse disciplines herinneren ze aan de verontrustende dromen van het Surrealisme en de Art Brut.
Roger Ballen, Skadukant. Van 7 mei t/m 28 augustus 2011 in Museum Het Domein Sittard. www.hetdomein.nl
