Schuren
“Wie sjoen os Limburg is, zoe is ut nergens”, neurie ik terwijl ik mijn gast mee het theater in neem. De oude grap die ik hem vertel, is afgezaagd, uitgedund als gelooid leer. Toch werkt ze weer.
“We presenteren u vanavond een band uit America!” En jawel hoor, mijn gast genoot van Rowwen Hèze.
Zoals hij die middag genoot van zijn tocht door klein America. Ik had hem meegenomen voor een rit van Lanaken naar Maaseik. We hadden ook van Hasselt naar Lommel kunnen rijden, het zou op hetzelfde neergekomen zijn. Van tankstation naar tankstation, langs supermarkten voor bouwmaterialen, plastic palmbomen of aardewerkpotten. Met een beetje fantasie waan je je ergens ver weg in Amerika. Kleiner uiteraard, veel kleiner, maar van een zelfde treurnis. Een lelijkheid die op een zomerdag mooi kan zijn.
Mijn schoonzussen, en zij niet alleen, bevestigden dat beeld nog eens. Dallas heeft aan die kant van Maas zijn sporen nagelaten. De kleurspoeling in hun kapsels is meegegaan met de tijd. Sex and the City is ook hier populair.
In Genk en Waterschei bezochten we de ziekenhuizen. Daar worden bedden verschoond, kussens opgeklopt, het eten bezorgd in een Nederlands dat gekleurd is door mediterrane tongvallen.
Een litteken loopt door dit Limburg. Roze en rubberachtig aanvoelend. Bij verandering van het weer gaat het jeuken, voelt het branderig aan, dat litteken, slaat het vuur uit.
Meestal is het gevoelloos.
Toch lijkt het Vlaamse America zich naadloos te verbinden met wat ooit Italië was, maar nu hoofdzakelijk islamitisch is.
Die zwoele zomerdag waren we in het Toscane tussen Riemst en Tongeren, op groepjes Afrikaners gestoten. Hele aardbeienvelden worden daar leeggeplukt door schichtig om zich heenkijkende zwarte mensen. Aardbeienvelden bieden geen dekking.
Een zondag in het zuiden schettert Rowwen Hèze over de radio.
Aan de twee kanten van de Maas duikt er een ander Limburg op. Niet overal vult de zondag zich met blaasmuziek. Ooit waren ze één, directe familie zelfs, maar na de scheiding groeiden ze uit elkaar. Ze namen de gewoontes van hun nieuwe families over en gedroegen zich ernaar. En toch, toch bleef er iets schuren.
Les extrèmes se touchent, of is er meer? Is er meer tussen die twee kanten van de Maas?
Guido Wevers is directeur van het Theater aan het Vrijthof en artistiek leider Maastricht Culturele Hoofdstad 2018.
