Tijdens het dansfestival Schrit_tmacher krijgen jonge choreografen de kans om te laten zien wat hen bezighoudt. “Het is goed om je pad niet te solide te maken.” DOOR EMILE HOLLMAN
Ze zijn allebei per toeval in Zuid-Limburg terecht gekomen. De Japanse danser Mami Izumi (31) eindigde haar reis als backpacker in Maastricht. De Iraanse Roshanak Morrowatian (29) vluchtte met haar ouders naar Rotterdam en studeerde aan de Folkwang Dansacademie in Essen. Beiden zouden verder over de wereld kunnen reizen om zich te ontplooien maar ze hebben de kansen gegrepen die hen zijn geboden. Beide dansers worden gesteund door talentontwikkelaar van VIA ZUID en het Huis voor de Kunsten. Dat houdt hen voorlopig in het zuiden.
Het gaat daarbij niet zo zeer om geld als wel om ontwikkeling. Zo werd Mami Izumi door VIA ZUID op het spoor gebracht om eens te gaan kijken bij de dansstudio van HFC in Heerlen. “Ik hou van breakdance”, zegt Mami, “maar zelf ben ik klassiek geschoold. Ik zou zelf niet zo snel op het idee zijn gekomen met hen iets samen te doen.”
“Als jonge danser”, ondervond Roshanak, “kun je je plek wel vinden. Al moet je soms als een malloot eindeloos veel audities doen. Dat is nog lastiger als jonge maker, want niemand kent je, je hebt geen publiek en voor een theater is dat risicovol. Het is dus erg belangrijker dat er instellingen zijn die je aan een podium helpen.” De inspanningen hebben overigens een naam gekregen: Co Laboration. Het programma zelf heet GENERATION 2.
Zo’n podium is het grensoverschrijdende dansfestival Schrit_tmacher, een van de weinige echt succesvolle cultuurmanifestaties die de landsgrenzen slechten, in dit geval die tussen Heerlen en Aken. Vorige editie kwamen er 18.000 bezoekers op af, veertig procent daarvan ging de grens over. De Amerikaan Rick Takvorian (1959) is als cultuurmanager van de stad Aken verbonden aan Schrit_tmacher. “Ik denk dat ons festival inmiddels tot de gevestigde culturele orde behoort. Dan is het dus erg belangrijk dat je ervoor waakt dat het niet saai of te mainstream wordt. Dat doen wij door jonge dansers en choreografen uit de buurt een podium te bieden. Zij zijn de toekomst van Schrit_tmacher. We laten ze ook dansen zowel in Heerlen als in Aken. Het is mooi dat Theater Heerlen, Huis voor de Kunsten en VIA ZUID dat ondersteunen.” Tot nu toe zijn de kleine podia voor de jonge dansers uit de Euregio, Takvorian wil ze in de toekomst op de grootste podia hebben.
Misschien was Mami Izumi wel altijd een danser gebleven als VIA ZUID haar niet had gevraagd om een choreografie te schrijven voor jonge dansers. “Het mooie is dat ze je van alles op je pad gooien waar je iets mee kunt doen. Ze zijn een soort matchmakers als het gaat om interactie tussen de kunstdisciplines. Als ze weer met iets komen zet ik me altijd schrap: be prepared for take off, zo voel ik dat. Heel goed voor elke jonge maker, het is niet goed om je pad al vroeg solide te maken, het is goed om andere dingen uit te proberen, dat begrijpen ze daar.”
Komend voorjaar zal ze een voorstelling choreograferen met jonge breakdancers. Dat doet ze samen met Jop Vermeesch van Dansstudio HFC (Heerlen Funky City). Mami vindt het coole gasten die bloedserieus met hun lijf en dans bezig zijn. “Ze zijn heel erg underground, je krijgt er niet veel van mee. Maar ze doen battles van België tot Singapore. Ze trainen zeer intensief, hebben heel veel geduld en gaan intelligent om met lichaam en zwaartekracht. Ze willen ook niemand pleasen en gaan erg respectvol met elkaar om. Verkopen liever T-shirts dan dat ze moeten bedelen om geld.”
Wat ze precies samen gaan doen is nog onduidelijk als dit interview plaatsvindt. “We zullen in elk geval samen een nieuw dans vocabulaire schrijven”, belooft Mami Izumi. “We zijn nu samen soundscapes in de stad aan het opnemen die we straks zullen gebruiken. Misschien zetten we er nog een beat onder. Zij vinden dit experiment net als ik heel interessant, ze hebben nog nooit anders gedanst.” De communicatie loopt lekker. “We hoeven bij wijze van spreken niet eens Engels te praten, we laten onze lichamen spreken.”
Waar Mami Izumi en de breakdancers de beat van de stad zoeken, daar gooit Roshanak Morrowatian het over een andere boeg. Ze gaat hiervoor werken met een aantal jong dansers van de Venlose vooropleiding ArtEZ. Zij richt zich in haar choreografie op het fenomeen knielen. Ze verzamelde tal van teksten en beelden van mensen op hun knieën, soms devoot, soms met een poetsdoek in de hand, of vlak voor een executie. Dat knielen, die houding, is de basis van haar voorstelling, de verschillende interpretaties daarvan brengt ze op het podium. “Ik wil geen specifiek verhaal vertellen, zie het meer als een onderzoek. Fijn dat we dat platform krijgen.”
GENERATION 2. Schrit_tmacherfestival. op 24 maart 2019 in PLT Kerkrade, Heerlen en op 6 april in Aken. Schrittmacherfestival.de, plt.nl, viazuid.com
