Een eendaagse happening in Londen groeide uit tot het grootste tekenevenement ter wereld. Ook Gelderland is in de ban van The Big Draw, constateert PAUL VAN DER STEEN, nu nog de rest van het land. ‘Ik heb altijd veel gedroedeld.’

Kinderen kennen geen tekenschroom. Die zetten met veel plezier en toewijding hun krabbels, koppoters en andere kunsten op papier. Slechts af en toe eindigt het in verfrommelen of verscheuren omdat de handen nu eenmaal niet kunnen verbeelden wat het hoofd gebiedt. 

Op latere leeftijd, al helemaal bij volwassenheid, verandert die houding, en krijgen ‘wil ik niet’, ‘kan ik niet’ en ‘durf ik niet’ de overhand. The Big Draw, het tekenevenement dat deze maand her en der in Gelderland de tenten opslaat, probeert bressen in die afweer te slaan. 

Kinderen aan het werk tijdens eerdere edities van The Big Draw. foto’s Anita Waltman

‘Als kinderen aan het werk zijn, gaan ouders meedoen. En als die gaan tekenen, volgen haast vanzelf de andere volwassenen’, weet organisator Anita Waltman uit ervaring. Ook op andere momenten werkt het op een soortgelijke manier: aan een workshop-voor-iedereen tijdens een evenement doen mensen ge makkelijker mee dan aan een cursus voor beginners op een ander moment in het jaar. 

Ook exposities, performances en andere activiteiten dragen, door de lol van tekenen te laten zien, bij aan het slechten van de muur. Waltman noemt twee voorbeelden van die ‘andere aciviteiten’: een machine die zelfstandig lijnen zet op het papier, en de Ramenroute, waarbij kunstenaars de etalages van de middenstand opfleuren met hun werken. En dan zijn er, dit jaar op The Big Draw, nog de ‘crossovers’ tussen hiphop en tekenen. 

The Big Draw liet rond de millenniumwisseling voor het eerst van zich horen. Het eerste initiatief in Londen, op één luttele oktoberdag in 2000, maakte veel mensen en organisaties enthousiast. Al snel stond een groot deel van de maand oktober in het teken van The Big Draw en vond het evenement, losjes geïnspireerd op het gedachtengoed van de befaamde 19de eeuwse Britse kunstcriticus en teken-promotor John Ruskin, zijn weg over de grenzen. Inmiddels gaat het om tientallen landen, duizenden bijeenkomsten en honderdduizenden deelnemers over de hele wereld.

Op een van die Big Draws, in het Belgische Gent, raakten Anita Waltman en Angela Vissers enthousiast. Beiden werkten bij het Nijmeegse kunstplatform Expoplu (tegenwoordig POST), dat op zoek was naar laagdrempelige mogelijkheden om een groter publiek te bereiken. The Big Draw had het. 

Sunjoo Lee in Extrapool tijdens The Big Draw van vorig jaar

In 2014 kreeg Nijmegen zijn eerste editie. ‘Meer versnipperd dan nu,’ blikt Waltman terug. ‘In de loop der jaren hebben we de activiteiten meer geconcentreerd rond één plek tijdens vier dagen. Op die manier creëer je een festivalgevoel, en hoeven mensen zich niet af te vragen waar en wanneer het nu eigenlijk plaatsvindt.’

In de eerste jaren hadden ook andere Nederlandse plaatsen het concept van The Big Draw omarmd, zoals Eindhoven en Leiden. Waltman: ‘We hebben nog een estafette georganiseerd tussen die steden, met een potlood van twee meter groot als estafettestok.’ Van de voortrekkers bleef Nijmegen als enige over; vanuit die stad is het virus inmiddels overgesprongen naar andere plaatsen in Gelderland, zoals Arnhem, Apeldoorn, Zutphen, Ede en Wageningen.’ 

The Big Draw in Londen ziet het tekenevenement ook als mogelijkheid om mensen beter te laten kijken en dus ook meer te laten zien. Tekenen verruimt de blik, maakt creatiever. Waltman: ‘Zodra de verwondering wordt toegelaten, gaan hersenen anders werken.’ En ‘verbinden’ mag dan een containerbegrip zijn, volgens haar slaat tekenen echt bruggen, ‘tussen jong en oud, arm en rijk, kunstkenners en leken.’

De Gelderse Big Draw koos voor september in plaats van oktober. ‘Vanwege het weer’, legt Waltman uit. ‘We vinden volop buitenactiviteiten echt een pre voor het festival.’

De organisatie gaat toch al haar eigen weg, zo blijkt. ‘Inspiratie van Big Draws in het buitenland hebben we niet per se meer nodig. Er komen steeds opnieuw zoveel ideeën los. En anders triggeren de jaarlijkse thema’s wel om weer andere dingen te bedenken.’

Het thema van dit jaar is Come back to colour. Het verwijst naar een (hopelijk definitieve) breuk met de grijsheid van de corona-lockdowns, maar verzet zich ook tegen te veel zwart-witdenken en is een pleidooi voor diversiteit. ‘Schetsen en tekenen betekent ook doordenken over ideeën. Bij Make the change, een thema bij een vorige editie, gebeurde dat bijvoorbeeld over het concept ‘vleesvrije stad’. 

Waltman noemt zichzelf geen groot tekenaar. Als beeldend kunstenaar werkt ze met verschillende uitingsvormen: van video en fotografie tot performance en community art. ‘Het uitwerken van de ideeën daarvoor gaat vaak gepaard met schetsen. En ik heb altijd veel gedroedeld.’ Ondanks alle organisatorische drukte probeert ze haar tekenvaardigheden te verbeteren. ‘Ik wil ook goed digitaal leren tekenen.’ 

Tekenen in de buitenlucht bij Het gezicht van Nijmegen. foto Henk Beenen

Ondertussen lijkt Gelderland de Big Draw-springplank te zijn voor de rest van het land en worden de eerste lijnen zichtbaar van een Big Draw van grotere omvang. Volgend jaar wordt er ook getekend in Dordrecht, Leiden, Amsterdam, Zwolle en Groningen. ‘Het streven is om The Big Draw in elke provincie in minstens één stad van de grond te krijgen.’

Het mooiste is wanneer het tekenen zich niet beperkt tot september. De Ramenroute wordt in sommige plaatsen ook al op een ander moment in het jaar gehouden. Maar Nijmegen blijft het brandpunt. Er is inmiddels een stadstekenaar, en een tekencentrum dat The Big Draw een vaste uitvalsbasis moet geven en ruimte biedt voor artists-in-residence, voor onderzoek naar doelgroepen (zoals mensen met een visuele beperking) en het ontwikkelen van tekenworkshops, waar vanuit scholen veel vraag naar is. 

The Big Draw 2022. Van 08.09 t/m 25.09 in Nijmegen en andere Gelderse steden. thebigdrawnederland.nl