Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.
Het is niet eens meer een trend, want je ziet het overal: laten zien hoe iets wordt gemaakt. In restaurants zien we de kok zo graag aan het werk dat het fornuis soms midden in de zaak staat, terwijl vroeger een plekje bij de keukendeur als minderwaardig werd beschouwd. Op TV is The making of… vaak een beter bekeken programmaformat dan het gepolijste eindproduct. Reality is dermate populair dat de rauwe werkelijkheid op zijn beurt weer wordt gescript, bloopers worden ingebakken, sensatie wordt voorgekookt. Boer zoekt Emotie, precies.
Ook de cultuur ontkomt niet aan deze ontwikkeling. In design is het tonen van onderzoek een doel op zich geworden en in de museumwereld zijn het open depot en de live restauratie van een kunstwerk nauwelijks meer originele vondsten in de programmering. Museum Boijmans van Beuningen bouwt zelfs een heel nieuw depot, een kostbaar blinkend landmark naast het oude gebouw en ik voorspel dat ze ons daar wijs gaan maken dat vooral de achterkant van een schilderij zo verdomde interessant is. In het Rijksmuseum kunnen we de komende twee jaar getuige zijn van het minutieus restaureren van De Nachtwacht, u weet wel millimeter voor millimeter op wetenschappelijke wijze de vergeelde vernislagen afrollen met een wattenstaafje. Het is serieus en belangrijk werk, maar ik heb er eerlijk gezegd niet zoveel mee.
Hoe het ook kan, toont deze winter Het Noordbrabants Museum met de fantastische tentoonstelling Uit de Stal van Bosch. Aan de hand van het prachtige schilderij De Aanbidding der Koningen verkent de tentoonstelling op wetenschappelijke wijze en met behulp van een uitgelezen selectie van kunstwerken de werkplaats van Jheronimus Bosch en zijn omgeving. We zien voor onze neus de ‘moderne’ kunst geboren worden en ervaren dat Bosch met zijn atelier mogelijk een kunstpraktijk had die verschillende kwaliteiten leverde en daarmee ook verschillende lagen van de bevolking bediende. En we lezen en zien dat ‘s-Hertogenbosch als meest noordelijk gelegen Brabantse stad niet uitsluitend op Vlaanderen maar juist ook op de Duitse cultuur gericht was. Bijna achteloos doet ons de maakwijze van een geniaal schilderij van meer dan 500 jaar oud beseffen dat we wel eens in heel andere traditie staan dan we zelf voor mogelijk hielden.
TIMO DE RIJK
Dit artikel is onderdeel van &PAPER en valt buiten de verantwoordelijkheid van de ZOUT hoofdredactie.
