Het is 1989 en in Galerie 103 in Leningrad (nu Sint Petersburg) dansen twee mannen op muziek van Talking Heads en Sisters of Mercy. In het geroezemoes op de achtergrond zegt iemand, in goed verstaanbaar Nederlands: “Laten we naar buiten gaan.”

Galerie 103 was alleen toegankelijk voor kunstenaar en critici, zegt de aftiteling van een schokkerige film met vlekkerige beelden en slechte geluidskwaliteit. In 1989 waren onder president Gorbatsjov de begrippen (hervorming) en glasnost (openheid) weid verbreid, maar de communisten waren nog aan de macht. En die hielden niet van kunstenaars die aansluiting zochten bij het Westen.
Want dat deden Marta Volkova en Slava Shevelenko, wier werk op de expositie in Galerie 103 werd getoond. Ironisch genoeg verhuisden ze nadat de Sovjet-Unie uit elkaar was gevallen naar West-Europa. Na enige omzwervingen kwamen ze in Maastricht terecht, waar ze vorige maand in Marres de tentoonstelling The Russian Schizorevolution That Might Have Been samenstelden. Hierin geven Volkova en Shevelenko een beeld van de alternatieve Russische kunstscene aan het eind van de vorige eeuw.
Een van de blikvangers van de expositie is de installatie Between The Precious Birches (foto) die ze in 1990 maakten met Vadim Ovtchinnikov, een bevriende kunstenaar. Ovtchinnikov pleegde in 1996 zelfmoord. De expositie in Marres is te zien tot en met 31 mei.
www.marres.org

foto Zuiderlucht