Tussen de ritmes van Sao Paulo en Sittard

de graffiti, daar houden treuzelaars geen stand. De beelden moeten in je hoofd zitten wanneer je gaat spuiten.

Hun hoge productiviteit is nu zichtbaar in Sittard waar de tweelingen verblijven ter voorbereiding van de tentoonstelling ‘The flowers in this garden were planted by my grandparents’. De gangen van museum Het Domein staan vol met deuren, planken, panelen, verfpotten en spuitbussen. Plus een hammondorgel met luidsprekerboxen, en een gestripte 2CV in de museumtuin. De Citroën wordt ‘omgekat’ tot een menselijke sculptuur waarvan het gigantische hoofd zich nog ergens in een scheepsruimte tussen Brazilië en Nederland bevindt. .
Met de expositie van Os Gemeos, zoals het kunstenaarsduo door het leven gaat, neemt Stijn Huijts afscheid van het museum – hij gaat op 1 december aan de slag in het Glaspaleis in Heerlen. Een passende afsluiting, omdat de Huijts zich heeft leren kennen als pleitbezorger van een vooral uit Amerika afkomstige generatie street artists, erfgenamen van pioniers als Jean-Michel Basquiet, Keith Haring en Robert Crumb . Het lukte Huijts niet om de expositie die deze generatie een naam gaf, Beautiful Losers, vorig jaar naar Limburg te halen. Maar met solo-exposities slaagde hij er de laatste jaren in om ‘beautiful losers’ als Mark Gonzales, Ed Templeton, Barry McGee, Thomas Campbell en Claire Rojas een podium gegeven in het Sittardse museum.
Ook Gustavo en Otavio Pandolfo (Sao Paulo, 1974) horen tot de groep street artists die zich een weg hebben gebaand naar de musea. Vanaf hun veertiende trokken ze, gewapend met spuitbus en doek, door hun geboortestad om muren, gebouwen, parken en viaducten te voorzien van hun tekeningen. Ze zijn niet autodidact: vier jaar studeerden ze aan de plaatselijke academie voor design en communicatie. Van een universitaire vervolgstudie zagen ze af, zegt Gustavo. “We vonden dat we die jaren beter konden besteden aan het schilderen.”
In 2005 haalde Huijts de tweelingen voor het eerst naar Nederland. Voor het project Weird Walls schilderde de tweeling een zachtaardige reus op een inmiddels gesloopt gebouw in de Heerlense binnenstad. Jammer dat ‘ie is verdwenen? “Een beetje wel”, zegt Gustavo. “Zo’n enorme graffiti was iets nieuws voor de stad. Met de gevel is ook de reus verdwenen. Hij is op reis, al weten we niet waarheen.”
Hoewel ‘Os gemeos’ inmiddels gearriveerde kunstenaars zijn met galerieën in Sao Paulo en New York, zijn ze hun achtergrond niet vergeten. Nog steeds werken ze het liefst op locatie, hun werk ontstaat altijd in samenhang met de omgeving. “We mengen de ritmes van Sao Paulo met de ritmes van Sittard. Hoe dat ritme van Sittard aanvoelt? “Very relaxed. In Sao Paulo is alles snel. Er is voortdurend stress. Rennen, kopen, betalen, rennen, kopen betalen.”
Tijdens hun verblijf in Sittard komen de broers met de fiets naar het museum dat ze deels hebben ingericht als atelier. De indrukken die ze onderweg opdoen, komen terecht in het werk voor de expositie. Gustavo: “Vaak zijn het voorbijgangers die we tekenen. We koppelen ze aan een situatie en kleden ze vervolgens opnieuw aan. Zo mengen we werkelijkheid en fantasie door elkaar. En onze dromen van afgelopen nacht. Ja, onze dromen zijn vaak hetzelfde.”
Gevraagd naar hun inspiratiebronnen en voorbeelden passeren tal van namen de revue. Opvallend is dat er maar twee beeldende kunstenaars zitten: Bispo de Rosário en de eerder genoemde Barry McGee. Verder de Russische clown Slava (in Nederland bekend van het Cirque du Soleil), het Franse straattheatergezelschap Royal de Luxe, basgitarist Roger Waters van Pink Floyd en Siba e a Fuloresta, een theatergroep waarvoor de tweelingbroers de decors maakten. Die oversteekjes naar andere vakgebieden vindt Gustavo niet meer dan normaal. “We komen van de straat, en willen ons verder blijven ontwikkelen.”
In december reizen de broers door naar Litouwen. Voor een schilderwerk op een gevel, maar ook om familie te ontmoeten. “De ouders van mijn moeder komen uit Litouwen. We zijn overal in Europa geweest, maar nog nooit in het land van onze grootouders. Het zal een emotioneel weerzien worden.”

Os Gemeos, ‘The flowers in this garden were planted by my grandparents’. Van 17/11 t/m 6/1 in Museum Het Domein in Sittard. www.hetdomein.nl

* Otavio (l) en Gustavo in hun tijdelijk atelier in Het Domein in Sittard. foto Zuiderlucht

* Muurschildering van ‘Os gemeos’ uit 2005 op een inmiddels gesloopte gevel in Heerlen. foto Het Domein