Tussen honkvaste reizigers

Wat betekent geworteld zijn bij een gemeenschap van Reizigers (woonwagenbewoners) en Sinti? Naomi Steijger legde via zangeres Lisa-Betje Weiss contacten in Venlo. In WijkZone #2 werkt ze met de bewoners aan een artistiek ontmoetingsproject. door René van Peer 

Niet gehoord worden. Daarover sprak Naomi Steijger (Delft, 1994) afgelopen juni met bewoners van een woonwagenkamp in Venlo. Daar voert ze het project WijkZone #2 uit onder auspiciën van VIA ZUID, theatergezelschap Het Laagland en Cultuurimpuls Venlo. Dat zal uitmonden in een ontmoeting tussen de woonwagenbewoners en bewoners van omliggende wijken. WijkZone is een initiatief van Het Laagland en VIA ZUID om podiumkunst te maken en te presenteren met én voor een publiek dat gewoonlijk niet zo snel in het theater komt. 

Naomi Steijger (links) met Sinti-zangeres Lisa-Betje Weiss. foto Lisa-Betje Weiss

Het project sluit aan bij Steijgers fascinatie voor honkvaste mensen. ‘Sinti en Reizigers zijn van oudsher een reizend volk, maar deze mensen kiezen ervoor om op een woonwagenkampje te wonen. Ze ontlenen er hun identiteit aan. Contact leggen is moeilijk voor een buitenstaander. Doordat ik Lisa-Betje Weiss heb leren kennen, een zangeres die is geboren op een van de kampjes in Venlo, heb ik contact kunnen leggen met een aantal woonwagenbewoners. Door hen te interviewen heb ik een beeld gekregen van hun omstandigheden nu en in het verleden. Er zullen nog vele gesprekken moeten volgen om mij in hun cultuur te verdiepen.’

Om de brandveiligheid te vergroten, heeft de gemeente aangekondigd dat de woonwagens verspreid moeten worden. ‘Veel bewoners voelen zich daarbij niet gehoord. In dit kunstproject ben ik een luisterend oor. De vraag is waarom deze mensen zo honkvast zijn. Wat betekent geborgenheid voor mensen die tot een volk horen dat van oudsher gereisd heeft. Onder hun wagens zitten nog steeds wielen.’

In december gaat Naomi Steijger er weer drie weken heen om het project komend voorjaar af te ronden met een afscheidsritueel voor de bewoners. Liefst in het kamp zelf. Ook de omliggende wijken worden daarbij betrokken. Er komt een collage van muziek en verhalen, een tocht langs de wagens, een gelegenheid om samen te eten. ‘Ik vraag uiteraard of ze ervoor open staan, wat wel en wat niet kan. Sinti en Reizigers nemen nu eenmaal op een andere manier afscheid dan burgers. Het zou mooi zijn als de hele wijk eraan meedoet.’

De eindpresentatie van WijkZone #2 staat gepland op 23, 24 en 25 april 2021.

viazuid.com/wijkzone, hetlaagland.nl