Het theater ligt in de stad, de stad ligt in de wereld en de wanden zijn van huid. Deze intrigerende uitspraak van de Brusselse dramaturge Marianne Van Kerkhoven, ze overleed eind 2013, wordt gekoesterd bij theatergezelschap Het Nieuwstedelijk, een verse fusie van het Leuvense stadsgezelschap Braakland/ZheBilding en theatermakershuis De Queeste uit Hasselt. Het nieuwe gezelschap zoekt actuele verhalen, als het kan uit eigen omgeving, zoals De Queeste dat ook altijd deed.

Verhalen uit Genk bijvoorbeeld, daar liggen ze voor het oprapen. Zoals bij Ford Genk, dat eind vorig jaar de deuren dicht deed. Meer dan vijfduizend mensen verloren hun baan. Ieder zijn eigen kruis. Hoe maak je daar theater van?

Door intensief met mensen te gaan praten. Die gesprekken vormen de basis van Schroot, een voorstelling die straks op een industriële locatie in Genk gespeeld zal worden – de Ford-fabriek zelf is nog niet vrij gegeven.

Regisseur Simon De Vos en dramaturg Alexander Schreuder persten al die verhalen in een monoloog. Wat hen vooral intrigeerde was hoe goed Ford Genk altijd voor zijn arbeiders heeft gezorgd. Als je er een baan kreeg, was je tot het graf verzorgd, net als vroeger de mijnwerkers. Het salaris was goed, je kon er talen leren, je laten scholen tot brandweerman of ambulancier. Het sociale leven speelde zich in en rond de fabriek af. De keerzijde: je bent alles kwijt als je op straat komt te staan. Uit onderzoek blijkt dat de zelfmoordcijfers rond eerdere ontslagronden in 2003 en 2012 hoog zijn.

De monoloog wordt gevoerd door een beveiligingsbeambte, gespeeld door Bram De Win, die vele afdelingen in het bedrijf doorliep en cursussen volgde. Gaande de jaren identificeert hij zich met het bedrijf, en wordt er fier op. Uiteindelijk staat hij aan de poort om collega’s te controleren.

Met name de maanden voorafgaand aan de sluiting wilde wel eens iemand een pot handgel of ander klein materiaal mee naar huis nemen. Werd je betrapt, dan volgde ontslag op staande voet. Met grote gevolgen: de ‘dieven’ konden geen gebruik meer maken van de collectieve ontslagregeling, met tal van privileges.

Regisseur De Vos wil met het stuk vooral onderzoeken welke belangrijke rol werk speelt in ons leven. En hoe we dat organiseren. Ford Genk heeft altijd mooie credits gekregen als werkgever. Maar hoe kom je eruit als de poorten op slot gaan? Als de wanden van huid blijken?

Het Nieuwstedelijk, Schroot. Van 23 t/m 30 september op locatie in Genk. nieuwstedelijk.be