Choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui laat in zijn voorstelling Nomad een ontheemd volk door een woestijn trekken. Blootstelling aan de elementen en vrijheid gaan in dit levensverhaal hand in hand. “Het is de vraag of ze nog wel op aarde zijn.” door René van Peer
Een schilderij in beweging, zo noemt choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui zijn voorstelling Nomad. Daarin trekt een volk van diverse samenstelling door een woestijn. Het zijn ontheemden die nergens welkom zijn. Ze bewegen zich tegen een achtergrond waarop de omgeving afgebeeld is waar ze doorheen reizen. Desolaat, ogenschijnlijk levenloos.
Het idee van mensen die constant op reis zijn, is actueel. “Er zijn zoveel mensen die zich moeten verplaatsen om te overleven”, zegt Sidi Larbi Cherkaoui (Antwerpen, 1976). “Ze hebben hun eigen dorpen moeten verlaten. Ze mogen nergens blijven. Als ze ergens zijn, moeten ze snel weer verder, op zoek naar een volgende plek waar ze even kunnen rusten. In de voorstelling reizen de dansers net als deze mensen door weer en wind. Het beeld op het achterdoek verandert steeds. Van hitte naar regen en storm, en kou. Het zijn verschillende seizoenen samengebald in één dag. De natuur is ontregeld. Dat versterkt het constante gevoel van spanning.”
foto Filip Van Roe
Cherkaoui voelt zich ook persoonlijk verbonden met het thema van Nomad. “Ik ben zelf steeds op reis voor mijn werk. Maar het gaat dieper dan dat. Mijn vader is Marokkaans, mijn moeder is Vlaams. Ik ben niet van één cultuur, maar beweeg me tussen die twee. Ik vraag me af waar ik zelf hoor als mens, waar mijn eigen thuis is. Ik ben zelf een nomade, in verschillende opzichten. De woestijn past in dat beeld. Je kunt er letterlijk alle kanten op: de omgeving is in alle richtingen gelijk. Het is de meest vrije plek, maar je bent er ook blootgesteld aan de elementen. De overlevingskansen van mensen zijn klein. Anderzijds, hoe levenloos de woestijn ook lijkt, er leven tal van dieren. In die zin is de woestijn een drager van leven.”
De dans zelf oogt als een perpetuum mobile, zegt hij. De overlevingstocht wordt verbeeld door dansers die in de knoop raken en er weer uit komen. “Er zit veel energie in de beweging. Ze moeten moeite doen, om zichzelf zo te overstijgen. Daarmee wordt het bijna een spirituele ervaring. De voorstelling begint met een neutrale tocht, maar gaandeweg breekt het besef door dat terugkeer niet mogelijk is. Ze geraken steeds verder verwijderd van hun oorsprong. Het is de vraag of ze nog wel op aarde zijn.”
“Ik wil laten zien dat het belangrijk is iedereen erbij te laten horen. We zullen ons moeten aanpassen om gesprekken te kunnen voeren met andersdenkenden. We moeten het samen doen. Dát is vooruitgang.”
Nomad staat op 27 november in Cultuurhuis de Warande in Turnhout. warande.be
