Het Hasseltse Krokusfestival zoekt dit jaar ook het kleinst mogelijke en meest intieme podium op. Yentl de Werdt danst in een kinderslaapkamer. “Het lijkt een bij uitstek veilige plek, maar het is stilaan ook een uitkijkpost op de wereld geworden. Via telefoon op laptop kun je alles en iedereen binnenlaten.” Door Paul van der Steen

Het contrast kan nauwelijks groter. Aan de ene kant is er die enorme titel, van het kaliber van Woody Allens film Everything you always wanted to know about sex (but were afraid to ask): Als de deur gesloten is, mag je niet binnenkomen en anders misschien wel. Die kolossale vlag dek een volstrekt andersoortige lading, een juist heel kleine voorstelling. De slaapkamer van een kind vormt het bescheiden podium voor een dansvoorstelling, terwijl in diezelfde ruimte ook nog eens de toeschouwers (zes tot acht mensen) een plaatsje moeten vinden.

“Het is een buitengewoon intieme plek”, vindt Gerhard Verfaillie, artistiek leider van het Hasseltse Krokusfestival, dat de acht tot tien uitvoeringen van Als de deur gesloten is… programmeert. “De slaapkamer is een soort vrijplaats waar kinderen ongegeneerd blij kunnen zijn maar ook boos op zichzelf, familieleden en vrienden. Vaak hangen ze vol verzamelde relikwieën, de puzzelstukjes van de persoonlijkheid die zich aan het vormen is. Het lijkt een bij uitstek veilige plek, maar het is stilaan ook een uitkijkpost op de wereld geworden. Via telefoon op laptop kun je alles en iedereen binnenlaten. Toch voelt een voorstelling, makers en toeschouwers toelaten in je kamer als een nog grotere stap.”

Het jaarlijkse Krokusfestival in Hasselt groeide in twee decennia uit tot een evenement van omvang. Deze eenentwintigste editie zijn in zes dagen tachtig voorstellingen te zien, andersoortige activiteiten zoals paneldiscussies met makers niet eens meegerekend. Het gaat om performances voor jong en oud. “Een goede Nederlandse benaming voor het gebodene heb ik eigenlijk nog steeds niet”, zegt Verfaillie. “ ‘Kindertheater’ is een woord dat ik haat. ‘Familietheater’ vind ik ook niet passend. Misschien moeten we net als de Fransen over ‘theater voor alle soorten publiek’ spreken. Want voorstellingen met heel verschillende lagen en instapmogelijkheden zijn de mooiste. Dat volwassenen heel hard lachen op bepaalde momenten en kinderen zich afvragen waarom. En dat kinderen heel hard lachen, terwijl volwassenen gissen naar de reden of zich betrapt voelen.”

Op het Krokusfestival zijn heel grote producties, zoals bijvoorbeeld School of moon/School van de maan met twee professionele dansers, zes jonge ballerina’s, een tiental lokale kinderen en zes robots op het grote podium van het cultuurcentrum Hasselt. Als de deur gesloten is… is welhaast het andere uiterste. De Hasseltse danseres/choreografe Yentl de Werdt moet het doen met een zeer beperkt aantal vierkante meters, normaal gesproken het privédomein van een negenjarige plaatsgenote. Het echte werken aan de voorstelling moet nog beginnen. “Maar van ingewikkelde dansmoves en opeenvolgende sprongen in de lucht zal het vanzelfsprekend niet gaan komen”, weet ze nu al. “Ik moet de locatie, de inrichting en het kind op me in laten inwerken en de mogelijkheden gaan aftasten. Vertrekkend vanuit de beweging kan het altijd dans worden. Omdat je zo op iemands binnenwereld richt, moet het wel iets heel puurs worden.”

De Werdt danste al eerder in huiskamers. Dat zijn in de regel niet alleen grotere, maar ook de meest openbare ruimtes van een woning. “Je slaapkamer heeft een heel ander karakter. Daar geef je veel meer van jezelf bloot. Als kind heb ik zelf zes jaar op internaat gezeten vanwege mijn dansopleiding. Ik weet nog hoeveel aandacht ik destijds zelf schonk aan de inrichting van mijn kamer daar.”

Gerhard Verfaillie: “Het cliché wil dat een danser de ruimte moet hebben. Juist in de omstandigheden die maken dat dit in dit geval niet zo is, zit hem de uitdaging. Het is theater met een zeker risico. Voor pakweg een verhalenverteller maakt de plek veel minder uit. Die kan op een toneelpodium uit de voeten en in huis- of slaapkamer, desnoods op een toilet.”

De Werdt vindt het vooral interessant om nu eens niet naar de doelgroep toe te werken, “maar echt het kind als startpunt voor een voorstelling te nemen. Wat ik ga doen, zal heel erg afhangen van wat ik aantref. Het meisje, waarvan de kinderkamer is, en haar leefwereld staan centraal. Ik ben heel erg benieuwd naar onze eerste ontmoeting.”

Verfaillie heeft bij vergelijkbare projecten in het verleden mooie dingen zien gebeuren. “Een theatermaakster stond bij mensen eerst anderhalf uur voor een gesloten deur. Daarna werd geregeld dat een kind haar binnen kon laten voor de repetities. In afwachting van de komst van de ouders stelde de theatermaakster voor om samen de spaghetti te gaan maken. De ouders waren daardoor zo prettig verrast dat daarna alles zo’n beetje mogelijk was. Het kind was bij aanvang een erg gesloten karakter, maar bloeide helemaal op. Het is nu de theaterschool gaan doen.”

Het Krokusfestival is van vrijdag 9 tot en met donderdag 15 februari te zien in en rond Cultuurcentrum Hasselt. Meer informatie: ccha.be krokusfestival.be