Ze is nog maar een jaar afgestudeerd aan de Maastrichtse Toneelacademie maar de Vlaamse theatermaker Sien Vanmaele is druk doende met haar nieuwe voorstelling, waarin eten opnieuw een belangrijke rol speelt. Door Emile Hollman

We ontmoeten elkaar in de Brakke Grond, de Vlaamse enclave in Amsterdam. Haar voorstelling Witlof from Syria zal gaan over eten maar ook over van huis zijn en heimwee, maar daar heeft Sien Vanmaele (Veurne, 1990) zelf niet zo’n last van. Toen Parijs in 2015 werd opgeschrikt door aanslagen bij Charlie Hebdo en de Bataclan voelde Vanmaele zich machteloos.

Ze bakte dan maar een abrikozentaart met walnoten en lavendel naar recept van Yotam Ottolenghi en Sami Tamimi, een jood en een moslim die samen een kookboek maakten. “In die taart worden Frankrijk en het Midden-Oosten samengebracht.” Zo kwam ze op het idee om via de keuken contacten te leggen, met Syrische mensen bijvoorbeeld. In de hoop meer te leren over hun achtergrond. Dat was nodig ook, want toen ze de eerste Syrische kok in Amsterdam benaderde om samen te koken, was het Ramadan en daar had ze even geen rekening mee gehouden.

In haar eerste foodperformance, Spijs voor liefde, speelde eten – naast liefdesverdriet – eveneens een belangrijke rol. Terwijl het publiek in een kring om haar heen zat – onder meer bij Cultura Nova en het Limburg Festival – trakteerde Sien het publiek op hapjes en een poëtische vertelling.

In Witlof from Syria gaat ze vertellen en koken: mutabal, kibbeh khlie of bhaba ganoush. “Voor dat laatste gerecht moet je de aubergines in het vuur roosteren, dat is een mooie theatrale handeling. Syriërs koken veel met hun handen, ze kneuzen, persen, wringen, vormen, duwen. Overal waar mijn (co)-producenten actief zijn, ga ik op zoek naar mensen uit Syrië en vraag ik of ze met mij willen koken.”

Wat haar opvalt is dat Syriërs enorm fier zijn op hun keuken. “De Syrische kok Mumen van restaurant Sham aan de Amsterdamse Warmoesstraat vertelde me dat Syriërs twee dingen geloven. Ze geloven in Allah en dat de Syrische keuken de beste van de wereld is.” Eten is voor hen de kortste weg naar huis. Zoals Sien haar moeders zelf gemaakte mayonaise op haar friet mist als ze van huis is. Door samen te koken komen de verhalen los. “En ze tonen mij: dit is thuis, dit is Syrië voor mij.” Vanmaele wil niet moraliseren en laat de politieke realiteit voor wat die is. “Ik wil de mooie rijke geschiedenis vertellen via de keuken.”

Witlof from Syria komt tot stand in samenwerking met: de Brakke Grond, deBuren, Jonge Harten, Laika, Over het IJ Festival & VIA ZUID. Residenties en try-outs op verschillende locaties, waaronder Kasteel Baexem in Baexem. Première op Festival Jonge Harten Groningen (17-25 november); Spijs voor liefde, 23 sept, C-mine Genk (Week van de Werkplaats). viazuid.com