Veertien jaar geleden ontving filmmaker Mike van Diem uit handen van Sharon Stone een Oscar voor de beste buitenlandse film. De wereld leek open te liggen voor de regisseur van Karakter. Sindsdien hebben we van de man zelf weinig meer vernomen.

In het najaar 2010 maakte producent Paul Ruven tijdens het Nederlands Film Festival bekend dat Mike van Diem (Sittard, 1959) voor het eerst sinds Karakter weer aan de slag zou gaan als regisseur. Op de rol: de verfilming van De helden van de Willemsbrug (naar het gelijknamige boek van Wim Hornman) over het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940. Maar ook collega Ben Somboogaart zou plannen hebben voor een dergelijke verfilming. Zie nu. Deze maand gaat Het bombardement in première met als onwaarschijnlijke hoofdrolspeler, de alomtegenwoordige Volendammer Jan Smit. Paul Ruven schreef het scenario samen met regisseur Ate de Jong.

Opnieuw geen comeback voor Van Diem dus. De zoveelste Unvollendete sinds het Amerikaanse succes. Toen leek de wereld voor hem open te liggen. Hollywood lonkte. Van Diem vertrok. Hij mocht een thriller over twee CIA-agenten, Spy game, gaan maken met Brad Pitt en Robert Redford. Het kwam niet zo ver. Tony Scott deed uiteindelijk de regie. Ook in het geval van Godforsaken, een actiekomedie met Wesley Snipes als depressieve huurmoordenaar, mochten de Nederlandse media alleen melden dat die Nederlandse jongen het in Amerika maakte. Het avontuur liep op niets uit. Van Diem deed nog meer pogingen om blockbusters van de grote studio’s te mogen regisseren. Tevergeefs.

Het begon zo mooi. In 1989 maakte Van Diem zijn eindexamenfilm Alaska, gebaseerd op een scenario van Paul Ruven en hemzelf. Hij won er meteen een Gouden Kalf voor de beste korte film voor en in Los Angeles –als voorschot op wat nog zou komen– een studenten-Oscar. In de eerste helft van de jaren negentig kon Van Diem zich verder bekwamen in het vak door het regisseren van afleveringen van de tv-series Pleidooi en Flodder. Na de première van Karakter met hoofdrollen van Fedja van Huêt en Jan Decleir stapelden de loftuitingen zich op: volwassen, gedoseerd en on-Nederlands goed. Maar het leek wel of die prachtrecensies en de daaropvolgende prijzenregen Van Diems loopbaan verlamden.

Bleef Van Diem helemaal onzichtbaar? Nee, in 1999 had hij nog een cameorolletje in De boekverfilming van collega Eddy Terstall. Maar de Limburgse filmmaker ontpopte zich vooral als een succesvol regisseur van commercials. Hij maakte spotjes voor CZ en Grolsch en liet voor de ANWB B-artiest Dries Roelvink zichzelf parodiëren.

Het betekent dat hij, al is het dan voor korte opdrachtfilmpjes, met ruime budgetten kan werken. Voor een nieuw groot project zal hij niet met heel veel minder genoegen willen nemen. Voor De helden van de Willemsbrug werd rekening gehouden met een benodigd bedrag van zes miljoen euro. Karakter kostte destijds minder dan de helft, maar Van Diem is nu de man van die Oscar, bijna 54 jaar oud en zal zich na zo’n lange pauze op een grootse manier willen bewijzen.

Zelf zwijgt hij in alle talen. Hij zal de publiciteit pas weer zoeken, als er een grote film aan komt. Binnen nu en een half jaar kan hij een project presenteren, zegt collega-regisseur Pieter Kuijpers. Van Diems talent verdient, dat het dit keer ook écht tot iets leidt.