Wat was in…. februari

spoor, zo raakt de serieuze pers bij haar abdicatierede  niet moe te melden. Het is diezelfde pers die door datzelfde staatshoofd werd verfoeid (“de leugen regeert”) en die daarbij herinnerde aan de tijd dat een telefoontje vanaf Soestdijk voldoende was voor een halve pagina fijn monarchisme. Inderdaad, those were the days. Hoewel. Die journalistieke serviliteit is helemaal niet verdwenen, heeft hooguit een andere vorm gekregen. Op een maandagmiddag om tien voor vijf  belt de RVD de omroepen met de mededeling dat er een schijfje voor ze klaar ligt, met een toespraak van de koningin. Of ze die om zeven uur willen uitzenden. Om twee minuten twittert Frits Wester over de rede, twee minuten laten komt er een ‘breaking news’ van ANP. Vervolgens is het in journalistiek polderland een week lang code red. En wanneer een blonde Argentijnse bij Bea’s afscheidsrede meldt dat ze trots is om zó’n koningin te mogen opvolgen, hebben we Ruud Lubbers nodig om ons (en haar) eraan te herinneren dat het toch echt Alexander is die de grondwettelijke opvolger is. Leve de koningin! Fijn, zo’n nationalisatie 10. Terwijl een mini-drone van de krant van wakker Nederland boven de Larense villa van ex-SNS-goeroe Sjoerd van Keulen vliegt om foto’s te maken van diens overvloed, vragen we ons af waarom wielrenners voor net-niet-verjaarde fraude hun prijzengeld moeten teruggeven, terwijl grijpgraaigierige bankiers die ons met miljardenschulden opzadelen, vrijuit gaan. De SNS: groot geworden door ons klein te krijgen. Toch feliciteren we onszelf met de nationalisatie van SNS Reaal, die 3,7 miljard hebben we er graag voor over. En omdat het toch zondagmorgen is, trekken we het onvolprezen My Ears Are Bent van Joseph Mitchell maar weer eens uit de kast. Op zoek naar de passage waarin Mitchell als jonge reporter noteert wat de Britse toneelschrijver George Bernhard Shaw in 1929 bij zijn aankomst in de VS te zeggen heeft over de financiële crisis die op dat moment door de straten giert. “He said the smallest smattering of the knowledge of political science would teach us that the first thing to do to get out of the present mess is to nationalize the banks.” Waarbij we, vanwege de nuance, twee aantekeningen willen maken. Shaw had een nog grotere afkeer van de pers dan van de monarchie. En het stuk van Mitchell heette  Showmanship. Piemel & drumstel 13. Liepen we vorige week nog hoofdschuddend over het Amsterdamse Museumplein, al grappend over de sloopvergunning die nu toch wel zou worden aangevraagd voor de tentoonstellingsvleugel van het Van Goghmuseum, blijkt de gemeente Amsterdam er net zo over te denken. Nou ja, niet over het slopen dan. Maar naast de prachtige nieuwbouw van het Stedelijk slaat dat malle, halfronde gebouw met die lege beerput ernaast als een piemel op een drumstel. En dat vindt het stadsbestuur dus ook. En dus komt er een glazen dak boven die beerput, waar in 2014 de nieuwe entree van het museum komt. Als de benodigde vijftien miljoen euro onverhoopt niet bij elkaar worden gebracht, is er geen man overboord. De ondergrondse passerelle van het Van Gogh naar de tentoonstellingsruimte werd door veel bezoekers, zo onthulde directeur Axel Rüger, gezien als een verbinding naar de parkeergarage. Auto’s erin, dat kan altijd nog. Koninkrijk Amarantis 15. Een even onmogelijk als onbegrijpelijk akkoord sluiten met als belangrijkste doel het handhaven van je eigen machtspositie: het kabinet heeft de allure van een bestuur van een woningcorporatie. Misschien moeten we het koninkrijk bij het aantreden van Willem Alexander een andere naam geven. Wat vinden we van Amarantis? Premier Noten 16. Vanuit het verre Dalfsen legt beroepsbestuurder en oud PvdA-senator Han Noten in NRC Handelsblad nog één keer zijn ‘ijzeren wet van Noten’ uit: een kabinet dat geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, is per definitie een instabiel kabinet. De Eerste Kamer is nu eenmaal allesbehalve een ‘chambre de réflexion’, zoals de grondwet wil. Bij de geachte afgevaardigden draait het “bijna altijd om macht”.  Vertel Noten wat, hij leidde acht jaar de senaatsfractie van de PvdA. Natuurlijk heeft hij tijdens de formatie gebeld met Jeroen en Martijn en Diederik. Maar de boodschap kwam niet echt over. Waarom niet? De heren stonden op het punt een regering te vormen. En dan draait het maar om één ding: macht. En slechts weinigen weten nu eenmaal te ontsnappen aan de verleidingen van de macht. Soms moet je ervoor helemaal naar Dalfsen verhuizen. Maar dan heb je ook wat. Hare slankheid Máxima 17. De geest is uit de fles. Hoogleraren staatrecht en bestuursrecht vinden het onbegrijpelijk dat premier Rutte bij het aftreden van Beatrix bekendmaakte dat Máxima op 30 april koningin wordt. Schrijver Hafid Bouazza doet een oproep aan Willem Alexander om zijn ijdele eega kort te houden. “Zet haar op een dieet van abele spelen, P.C. Hooft, Multatuli, Reve en Martin Bril: slankheid mag dan wel het fysieke schoonheidsideaal zijn voor vrouwen, maar een weldoorvoede geest is oneindig beter.” Marx leeft! 18. We danken de onvolprezen Thomas von der Dunk, die ons er aan herinnert dat good old Karl Marx misschien niet zo’n goede voorspeller was, maar dat er met zijn analyses weinig mis was. Over de essentie van het graaikapitalisme, van ABN Amro via de corporaties tot SNS Reaal: privatisering van de winsten, socialisering van de verliezen. De groeten aan Google 19. Voordat u nu denkt dat deze rubriek wordt volgepend door een crypto-marxist, het volgende. Vorige week nam de Tweede Kamer de motie Van Vliet (PVV) aan, die het verbiedt om Nederland als belastingparadijs te kwalificeren. Van Vliet was voorheen belastingadviseur bij Ernst & Young, dus hij weet wat er aan de hand is. Namelijk dat in Nederland 23.000 holdings en brievenbusfirma’s zijn gevestigd die er samen jaarlijks 7,5 biljoen dollar ‘fiscaalvriendelijk’ wegsluizen. Internationaal denkt men daar wat genuanceerder over. De G20 gaat fiscale vluchtroutes aanpakken naar belastingparadijzen als Nederland. Zo betaalde Facebook in 2012 (net als General Electric, Wells Fargo en Boeing trouwens) in eigen land (VS) geen cent vennootschapsbelasting, ondanks een jaarwinst van 1,2 miljard dollar. En Google, Amazon en Starbucks betalen vanwege fiscale vluchtroutes via Nederland geen of amper belasting in Groot-Brittannië. Wie is er ook alweer ooit begonnen over de privatisering van de winsten? Intussen vindt staatssecretaris Frans Weekers, ook fiscalist van huis uit, het allemaal best meevallen. Trouwens, over socialisering van de verliezen gesproken: de Nederlanders zelf vinden Nederland helemaal geen belastingparadijs. De aangiftes voor de omzetbelasting vallen hier elk kwartaal met een akelige precisie in de bus. Dank je wel daarvoor, Frans, we maken het weer snel over, want bij één dag te laat krijgen we een boete. Oh ja, doe je de groeten aan Google en hun vrienden? Censuur 20. Het Maxxi-museum in Rome heeft de vertoning van de documentaire Girlfriend in a Coma van voormalig hoofdredacteur Bill Emmott van The Economist, tegengehouden. Giovanna Melandri, presidente van het museum, stelde dat in de aanloop naar de Italiaanse parlementsverkiezingen in een museum dat met belastinggeld wordt gefinancierd, geen films kunnen worden vertoond die zich al te kritisch tonen over één van de politieke partijen. Voormalig milieuactiviste Melandri was minister in centrum-linkse coalities onder d’Alema en Prodi. De film gaat over de teloorgang van Italië in de laatste twintig jaar, toevallig ook de periode dat Berlusconi actief was. Volgens Emmott kan in geen enkele andere westerse democratie een dergelijke censuur worden verwacht.