6:

Lange literaire tenen
Het jaar was nog niet begonnen of Wiel Kusters beklaagde zich over
de recensie van zijn boek In en onder het dorp. Mijnwerkersleven
in Limburg in NRC Handelsblad van 4 januari. De Maastrichtse
dichter/schrijver/emeritus hoogleraar omschrijft het paginagrote
stuk van “rellenjunk en romanschrijver” A.H.J. Dautzenberg als
“vooringenomen, onheus en infaam”.
De lezer moet weten dat Kusters en Dautzenberg mijnwerkerszonen
zijn, en van dat gegeven allebei literatuur hebben gemaakt.
Enfin. Kusters koppelt de recensie van Dautzenberg aan diens
vriendschap met Chrétien Breukers, oprichter en hoofdredacteur van
de literaire website De Contrabas (www.decontrabas.nl). ‘Guilt by
association’, noemen de Amerikanen dat. Breukers heeft zich in het
verleden kritisch uitgelaten over (amongst others) Kusters, zijn werk
en zijn positie in, excusez lets mots, literair Limburg – waar openlijke
kritiek en polemiek zoals u weet niet tot de mores behoren.
Die Breukers besprak het boek van Kusters, volgens de laatste
“warrig en kleinerend”, op zijn Contrabas-blog en doet dat opvallend
mild. Op een ander blog analyseert collega-dichter Huub Beurskens
(http://huubbeurskens.blogspot.nl/2013/01/mijngaslucht.html) de
vooringenomenheid van Dautzenbergs recensie. De lezer moet weten
dat Kusters en Beurskens (ook van Limburgse komaf, maar zonder
mijnwerkersroots) goede vrienden zijn.
Volgt u het nog?
Valt er nog wat te zeggen over deze strubbeling die maar geen rel
wil worden, behalve dat de literaire tenen wel erg lang zijn, en dat de
neiging tot zelfreflectie hier en daar niet sterk ontwikkeld is? Wanneer
we het stuk van Dautzenberg op zijn zakelijke merites beoordelen,
snijdt zijn kritiek op In en onder het dorp zeker hout. De eerlijkheid
gebiedt te zeggen dat wij In en onder het dorp halverwege terzijde
hebben gelegd. Voor een persoonlijke terugblik vonden we het
boek eh… weinig persoonlijk. En veel lazen we al in eerdere Kusterspublicaties.
Onze nieuwsgierigheid werd niet echt geprikkeld dus.

8:

Circus Ratzinger
Publieke opwinding (die in Nederland overigens nooit langer duurt
dan de volgende tweet van Geert Wilders) omtrent Tilburgse pastoor
Harm Schilders, die foto’s van afvalligen op de poorten van zijn kerk
wil spijkeren. Strak plan, Harm, doen! Wij stellen onze konterfeitsels
graag beschikbaar. Circus Ratzinger kan niet genoeg aandacht krijgen,
en wanneer je er hangt schijnt er nog voor je gebeden te worden ook.

14:

Weg met Apple!

Het generatieconflict is terug. Na jarenlang gesuf en
gedreutel – pubers die met pappie en mammie naar een
Albert Verlinde-musical gaan en zo – zetten jongeren
zich weer af tegen hun ouders. En hoe! Onderzoek
van de Buzz Marketing Group wijst uit dat onze
opgroeiende kroost niks van Apple moet hebben omdat
hun ouders daar zo mee dwepen. En ze vinden het al
helemaal niet cool in een eindeloze rij te moeten staan
om een iPhone 5 te kunnen kopen. Terwijl je de Galaxy
S III bij de MediaMarkt zo kunt ophalen. Vette winkel
trouwens, die MediaMarkt.

18:

Dolle dagen
In het nieuwe jaar is het goed stil te staan
bij al dat prachtigs waar je in het oude
jaar aan voorbij bent gegaan. Al die mooie
muziek die je hebt gemist bijvoorbeeld.
Gemist? If it doesn’t kill you, it makes
you stronger? Zekers, en toch scannen
we elk jaar weer de jaarlijstjes van de
internationale muziekpers. Om te zien
hoe diep de oceaan is tussen Europese
en Amerikaanse critici. In de VS tornt
niemand aan grootheden als Bruce en Bob
en Leonard. In Europa kan ‘t niet obscuur
genoeg zijn. Werden Mumford & Sons
vorig jaar nog uitgeroepen tot de grootste
muzikale sensatie sinds de uitvinding van
de mondharp, nu wordt hun laatste (en
beste) cd Babel nog amper genoemd.
Enfin, uit al die lijstjes destilleerden we
onze eigen wereldlijst van de beste tien
cd’s van 2012, en trokken verwachtingsvol
de Culturele Hoofdstad 2018 binnen om
ze te kopen. Winkels, cd’s, allemaal old
school, jaja, we weten het. Toch blijft ’t
wennen dat jongste plaatjes van Alt-J,
Frank Ocean, Fiona Apple, Dr. John, Bill
Fay, Cloud Nothings, Tame Impala en Julia
Holter in een stad als Maastricht nergens
te krijgen zijn. Alleen Blunderbuss van
Jack White vonden we. Voor 8 euro. Bij de
Bijenkorf. En dan moeten de dolle dagen
nog komen.

22:

Hé, een zachte gé

Katholieken lezen niet, luidt het cliché. Toch ging Centre Céramique op
zoek naar BL’ers en hun favoriete boeken. Het leverde de tentoonstelling
Lezers met een zachte g op: foto’s van Bekende Limburgers met hun
lievelingsboek. Ze leverden zelf de uitleggende tekstjes, en die zijn
hilarisch, niet eens vanwege het abominabele Nederlands waarin veel
celebrities zich uitdrukken. Ha, daar hebben we fotograaf Guy van
Grinsven met alweer een naakte mevrouw en zijn bewondering voor,
dachten we t niet, Helmut Newton. Van die Newton wil dat ene citaat
maar niet verdampen in ons hoofd: “Ik toon totaal geen interesse in
het innerlijke leven van mijn modellen; alleen in hun borsten, benen en
kont.”
Enters ‘mediapersoonlijkheid’ Marijke Helwegen die graag mag
bladeren in het dierenboek Hartsvrienden van Eke Hagendoorn. Er staan
gelukkig veel plaatjes in. En hé, daar hebben we advocaat Theo Hiddema
nog maar weer eens. De überposeur zit, stijf in het corset, te lezen in een
kattenencyclopedie.
Aandoenlijk zijn de ontboezemingen van zachte-g-lezers die ooit
zelf een boek bijeen penden (of lieten pennen), en dat als hun favoriet
betitelen. Zoals architect Wiel Arets, motorcoureur Joey Litjens en
‘topkok’ Jacques Zuegers. En dan zijn er de beroemdheden die nooit een
boek lezen, maar er voor de gelegenheid eentje hebben opgescharreld.
Willy Brokamp is na een jaar lezen halverwege Tonio, Willy Dullens heeft
een boek van de filosoof Johan Cruijff afgestoft. Volkszanger Fransz
Theunisz had niet eens een boek, maar ging er voor de gelegenheid
eentje kopen. Over bedevaartsoorden, want Frans was zelf ooit in
Lourdes, om te bidden voor zichzelf.
Onuitputtelijk kortom, dit vreugdevuur der ijdelheden, en ontroerend
net zo goed. Lezen met een zachte g, tot 30 maart, mis het niet.