Belka en Strelka

Wie niet weet wat een viewmaster is moet het maar even googelen. In een notendop: een 3D-kijker voor één paar ogen. Thuis heb ik er eentje die ik lang geleden kocht in een van de leukste musea die ik ken: het Museum of Jurassic Technology in Los Angeles. 

Je loopt er makkelijk aan voorbij, want het ligt enigszins verscholen aan Venice Boulevard, ingebouwd tussen een yoga studio en een garagebedrijf. Binnen hangt de sfeer van de vroegste natuurhistorische musea, de sfeer van verwondering over ondoorgrondelijke verschijnselen. De collectie laat zich nog het best omschrijven als een verzameling rariteiten waarbij je je voortdurend afvraagt of het serieus is of dat je in de maling genomen wordt.

Zo zijn er de microsculpturen van de Armeens-Amerikaanse kunstenaar Hagop Sandaldjian, die zo klein zijn dat ze in het oog van een naald passen en je ze alleen met behulp van een vergrootglas kunt bekijken. Bij de verzameling Napoleana, met onder andere een stukje doek van de tent waarin Napoleon verbleef tijdens zijn Egyptische veldtocht, haal je je schouders op. 

Na haar ruimtevaart heeft ze nog zes gezonde puppies ter wereld gebracht

Spannender is dan de permanente presentatie over allerlei vormen van bijgeloof. Mijn persoonlijke favorieten zijn echter de olieverfportretten van de honden die tussen 1957 en 1961 deel uitmaakten van het Sovjet ruimtevaartprogramma. Om te beginnen natuurlijk Laika, de zwerfhond die als eerste levende wezen in een Spoetnik in een baan om de aarde gebracht werd. Laika overleefde het avontuur niet, net zomin als vier andere honden die een gedwongen ruimtereis maakten. Maar in 1961 waren het de hondjes Belka en Strelka die als eerste ongedeerd terugkeerden na een tocht van zeventien rondjes om de aarde. Strelka heeft daarna nog zes gezonde puppies ter wereld gebracht, waarvan er eentje op het hoogtepunt van de koude oorlog door Nikita Chroesjtsjov cadeau gedaan werd aan de dochter van de Amerikaanse president John F. Kennedy.

In dat merkwaardige museum in Los Angeles leven Belka en Strelka ondertussen voort in de eregalerij met olieverfportretten. En in mijn viewmaster, waar ik ze via het draaischijfje met stereofoto’s keer op keer aan mijn oog kan zien voorbijtrekken, als in een baan rond de aarde.