De achtste hoofdzonde

In 1684 liet ene William Master vijf Engelse pond na aan de universiteit van Oxford. Master had in zijn testament dit bedrag geoormerkt voor twee jaarlijks te houden ‘preken’, één over de hoofdzonde Hoogmoed en één over de deugd Bescheidenheid. 

Ik stuitte op dit verhaal tijdens de voorbereidingen van de oude-kunst tentoonstelling over de zeven hoofdzonden die momenteel in het Bonnefanten te zien is. Zo kwam ik er ook achter dat de Universiteit van Oxford de traditie van de twee jaarlijkse lezingen nog steeds in ere houdt, soms met gastsprekers van naam en faam. 

Wat mij fascineert is het feit dat in een tijd van ontkerkelijking mensen kennelijk nog steeds behoefte hebben aan een moreel kompas. En dat de zeven hoofdzonden (Hoogmoed, Hebzucht, Lust, Afgunst, Gulzigheid, Woede en Luiheid) ook buiten de christelijke context nog steeds een rol lijken te spelen bij de ontwikkeling van zo’n moreel kompas. Zo kun je ze in verband brengen met allerlei maatschappelijke discussies, denk aan kwesties van MeToo (Lust), toxisch leiderschap (Woede, Hoogmoed), graaiflatie (Hebzucht, Gulzigheid), de oorlog in Gaza (Woede), etc. 

Een goede kanshebber lijkt mij de zonde van het wegkijken

Tegelijkertijd is het interessant om je af te vragen of er vanuit een hedendaags perspectief misschien nog andere menselijke tekortkomingen aan te wijzen zijn, die zouden kunnen worden toegevoegd aan het rijtje van de hoofdzonden. Een goede kanshebber lijkt mij de zonde van het wegkijken, een moderne menselijke tekortkoming die we in de boeddhistische traditie kennen als de zonde van de onwetendheid. Het gaat erom dat, in weerwil van de eindeloze hoeveelheid informatie die ons dagelijks bereikt over oorlogen, klimaatverandering, armoede, natuurrampen en andere ellende in de wereld, veel mensen de neiging hebben om weg te kijken, te doen alsof het er niet is.

Hoe mooi zou het zijn als de Universiteit van Maastricht een jaarlijks terugkerende lezing over de achtste hoofdzonde Wegkijken zou organiseren. Met daaraan gekoppeld een jaarlijkse lezing over de deugd Empathie; inlevingsvermogen.

Wie zou daarvoor in zijn testament het hedendaagse equivalent van vijf Engelse pond uit 1684 ter beschikking willen stellen?