Hans, Karl, Heinrich, Friedrich, Stephan, Peter, Paul, Ein Deutscher Soldat. Ruim 31.000 gesneuvelden, veelal tieners die in ’44/’45 als kanonnenvoer naar het front werden gedirigeerd. Het oorlogskerkhof in Ysselsteyn bergt al deze Duitse soldaten op een ogenschijnlijk eindeloos veld met grijswitte kruisen.
Panorama Ysselsteyn keert me met een drie kwartier durende landschapsopera van het duo Strijbos & Van Rijswijk binnenstebuiten. Het stuk, uitgevoerd door de sopranen Bauwien van der Meer en Mijke Sekhuis, neemt het publiek bij de hand over het immense veld, waarbij speakers en de invallende duisternis het drama compleet maken met een ingetogen lichtshow aan het eind van de uitvoering.
Terwijl ik me op laat nemen in het prachtige klankgedicht, lees ik de namen van de soldaten die in de knop van hun bestaan uit het leven zijn gerukt. Ontdaan schuifel ik door het natte gras als heden en verleden lijken te versmelten tot een herhaling van zetten.
Onbegrijpelijk maar waar.
Landschapsopera Panorama Ysselsteyn
Panorama Ysselsteyn, 14-10-2023, Duitse Oorlogsbegraafplaats Ysselsteyn
