De discussie is uiterst actueel. Organisaties die vinden dat de landbouw ruim baan moet krijgen staan lijnrecht tegenover groepen mensen die stellen dat de intensieve landbouw drastisch moet worden teruggedrongen.
Het Noordbrabants Museum haakt in op het debat met Veranderland, een tentoonstelling die laat zien dat het landschap van Brabant al twee eeuwen lang aan grote veranderingen is onderworpen. De expositie is grotendeels samengesteld met werken uit de eigen verzameling en begint met landschapSschilderijen en kaarten van het oude Brabant, toen de provincie uit grotendeels ontoegankelijke gebieden bestond. Onderlopende kleigrond in het noorden en westen, ontoegankelijke zandgronden in het zuiden en oosten. Maar al snel werden rivieren rechtgetrokken of gedempt en onontgonnen gronden tot akker gemaakt.
Erik van Lieshout, Zonder titel (2024). Courtesy Erik van Lieshout en Annet Gelink Gallery, Amsterdam
De laatste decennia tonen aan dat de grenzen van de groei zijn bereikt. De rivieren claimen meer ruimte en de grond raakt uitgeput. De discussies over hoe nu verder met het landschap en de natuur beheersen de media en de politiek. In Veranderland laat kunstenaar Erik van Lieshout, in 1968 geboren in de Peel in Deurne, op knappe wijze de kloof zien. Hij trok in een leegstaande boerderij in zijn geboorteplaats, sprak met mensen uit de omgeving. Boeren die niets meer begrijpen van de regels die met elke nieuwe regering lijken te wijzigen, maar ook dierenrechtactivisten en natuurbeschermers die zeggen dat het zo niet verder kan. In de ruimte waar de film wordt getoond, laat Van Lieshout ook schilderijen zien, én een enorm konijn, gemaakt van sloophout en hooibalen.
Het Noordbrabants Museum doet er alles aan om de discussie ook in het gebouw te voeren. Bezoekers kunnen hun mening geven in de laatste zaal waar ambtelijke nota’s en rapporten over de toekomst van het Brabantse landschap liggen. Er zijn ook andere activiteiten zoals wandelingen, talkshows en een afsluitende avond op 27 oktober met veel sprekers.
Of de tentoonstelling ook daadwerkelijk iets kan bijdragen aan het maatschappelijk debat moet blijken. Los daarvan is Veranderland een levendige expositie die mooi werk laat zien van bijna vergeten kunstenaars wier werk nog amper uit de depots komt, zoals landschapschilders als Jacobus Carolus Huysmans, Marinus Bies en Hendrik Wiegersma en fotografen als Toon Michiels en Martien Coppens. Maar er zijn ook grootheden als Vincent van Gogh, Jan Sluijters, Piet Mondriaan en hedendaagse videokunstenaars als David Claerbout, Sema Bekirovic en Lukács en Broersen.
Veranderland. T/m 27.10 in Het Noordbrabants Museum in Den Bosch. hetnoordbrabantsmuseum.nl
