Aya leest: Hartscherven

schrijft over het hart van een boerendochter die in alle eenzaamheid gedwongen wordt te wachten tot haar leven begint, tot een bepaald leven haar kiest, tot een man haar bevrijdt. En, anders dan in veel andere verhalen: deze man komt niet. Er zit staal in haar hart, als het al geen steen is. Wat een verlies. Niet alleen van leven, van potentieel, van liefde, maar vooral ook van daadkracht, van betekenis. Hoe anders dan wat hoofdpersoon Marcelle doet in Met kramp in de ziel. Ook zij is de onbeminde vrouw die verlaten wordt door haar man – hoewel ook zij er alles voor doet niet te hoeven scheiden, zelfs al betekent dat dat ze samenleeft met iemand die niet van haar houdt. Maar ze las de brief die hij voor haar achterliet en wist dat het goed was. Hoewel beide vrouwen verraden zijn door de liefde, heeft Marcelle niet verloren. Ze koos haar leven. Ze wachtte niet af, en hoewel het geen goed leven voor haar bleek te zijn, vond ze zo wel zichzelf terug. Ze had gewonnen. Terwijl Coetzees boerendochter zichzelf niet kon vinden of zelfs zoeken, want ze was beroofd van elk bestaan. De verhalen van deze vrouwen zijn schrijnend en herkenbaar. Ik herken fragmenten uit mijn eigen leven, wat ik uit dat leven wil en wat ik niet kan halen in deze personages. Tegelijk zie ik parallellen met de levensverhalen van de vele vrouwen die mijn pad kruisen en de dingen die ik zie gebeuren. En stel ik mezelf de vraag wanneer een vrouw sterk is. Wanneer ik zelf sterk ben. Is dat enkel als ik spreek en schrijf over het land waarin vrouwen willen wonen, zoals Joke-Kool Smit? Of is dat ook wanneer ik mij verraden voel door de wereld en de mensen om mij heen, en de scherven van mijn hart in alle stilte weer aan elkaar probeer te smelten?