Margaret Hermant en Neil Leiter van Echo Collective brengen tijdens het Hasseltse festival Nordic night(s) een ode aan de IJslandse componist Jóhann Jóhannsson. Kippenvel op hun armen. Het gevoel te vliegen.
Door Paul van der Steen
“Eigenlijk ongelofelijk hoe zoiets ogenschijnlijk simpels zulke diepe emotionele lagen weet aan te boren,” zegt Neil Leiter. “Jóhansson uitvoeren werkt zelfs therapeutisch. Na anderhalf uur spelen van zijn stukken kan ik helemaal vrede met mezelf en de wereld hebben.”
...
Jóhannssons werk draagt de sporen van zijn land van herkomst: IJsland. Hermant: “Natuur, landschap, de elementen klinken door in zijn muziek.” Leiter: “Je kunt de hypothese niet bewijzen, maar lange winternachten en eindeloze zomerdagen zorgen voor een ander gevoel van tijd en voor meer ruimte voor het beschouwende.”
Componist en pianist Jóhannsson (1969-2018) vond bij leven breed gehoor. Hij bracht albums uit bij het gerenommeerde Deutsche Grammophon, werd genomineerd voor Oscars en won een Golden Globe met zijn soundtracks. De oprichters van Echo Collective ontmoetten de IJslander voor het eerst in CCHA/cultuurcentrum Hasselt in 2016. “Hij dacht steeds aan nieuwe stappen vooruit”, zegt Leiter. “Na elke voorstelling wilde hij evalueren, kijken wat nog beter kon. En dan stond hij echt open voor de ideeën van anderen. Zo’n vergaande wil tot samenwerken is zeldzaam bij zulke extreem creatieve geesten.”
Op de komende Nordic night(s) speelt Echo Collective Jóhannssons 12 conversations with Thilo Heinzmann. Een filantroop zorgde voor het koppelen van de gelijknamige Duitse schilder met de IJslander. “Die liet zich inspireren door één en hetzelfde werk van Heinzmann dat bij hem hing, maar vooral door gesprekken met de Duitser. De twaalf delen van Jóhannssons compositie gaan dus niet over twaalf verschillende creaties van Heinzmann, het is geen moderne versie van Moessorgski’s cyclus Schilderijen van een tentoonstelling. Sterker zelfs, toen we dit project met Jóhannsson begonnen wisten we niet eens dat kunst de aanleiding vormde.”
Later konden ze er niet meer met hem over spreken. “Helaas overleed Jóhannsson tussentijds.” De IJslandse componist stierf op 9 februari naar verluidt aan de combinatie van een overdosis cocaïne in combinatie met medicatie. “In 12 conversations with Thilo Heinzmann komt heel veel van Jóhannssons muzikale kracht tot uiting.”
Zijn minimalisme sluit naadloos aan bij de muzikale benadering die Echo Collective voorstaat. Die ontstond toen de in Brussel woonachtige violist Leiter en de Belgische violiste/harpiste Margaret Hermant in 2012 werden benaderd voor een samenwerking met het duo A Winged Victory For The Sullen. Leiter had veel vlieguren gemaakt in grote orkesten, Hermant meer in kamermuziekensembles. Allebei voelden ze zich thuis in de nieuwe wereld waarin ze terechtkwamen: minder noten, meer gevoel. Hermant: “Als bij een nieuwe taal waarmee je onmiddellijk een klik hebt. Ik ben hem beter gaan leren en voel me nu een soort native speaker.” Leiter: “Het hele virtuoze, het technische sprak me steeds minder aan. Ik zocht naar reflectie en spiritualiteit. Dat vergt trouwens ook veel controle over je instrument. Weinig moeilijker dan een volle noot op viool goed laten klinken.”
De twee lieten het niet bij het project en gingen verder als Echo Collective. Het door hen verkende muzikale terrein krijgt tal van etiketjes: post-klassiek, neo-klassiek, non-klassiek. Zelf houden ze zich buiten het definitief labelen. Wel zijn ze zeker dat het hun weg is. “Tijdens het spelen ontstaat een soort flow, een soort collectieve energie. Dat springt over op de zaal, die daardoor extra wordt gegrepen door de muziek”, stelt Hermant. Leiter: “Dat trekt nieuwe, jongere toeschouwers aan. Klanken voelen ook zo natuurlijk aan dat een deel van de muren, die rondom meer traditionele klassieke muziek staan, verdwijnen. Allerlei codes vallen weg, zoals hoe je te gedragen en wat van het gespeelde te vinden. Terwijl het verder toch gewoon een concert in een klassieke setting blijft.”
Eenkennig is Echo Collective allerminst. Ze waren artist in residence van de Ancienne Belgique, een van de meest prominente zalen in Brussel. Op die manier ontstond hun herinterpretatie van het Radiohead-album Amnesiac. Het concert leidde tot een plaat. Een album met eigen repertoire is in de maak. Het Echo Collective toert en neemt ook op met anderen, variërend van pianist Joep Beving tot popgroep Erasure. “Onze agenda is prettig vol.”
Festival Nordic night(s). Van 24 t/m 27 oktober in CCHA/cultuurcentrum Hasselt. Joep Beving speelt op 27 september met Maarten Vos en Echo Collective in cultuurcentrum Hasselt.
ccha.be
Nordic night(s) 2019
Een jaarlijks evenement in Hasselt rond muziek uit het noorden van Europa groeide uit tot een vierdaags multidisciplinair festival rond de kunsten uit Scandinavië. De editie van dit jaar vindt plaats van donderdag 24 tot en met zondag 27 oktober, als de avonden flink korter beginnen te worden, in en rond het cultuurcentrum Hasselt.
Bezoekers kunnen zich behalve op Echo Collective verheugen op onder meer een monoloog gebaseerd op Karl Ove Knausgards Mijn strijd, dans uit Finland, een Noors koor en de IJslandse singer-songwriter Pétur Ben die zijn nieuwe album voorstelt samen met het Antwerpse B.O.X. Kortom: een bont boeket van Scandinavische cultuur.
Volledige programma op : nordicnights.be
Dit artikel is alleen toegankelijk voor Zout-abonnees.
Log in als u al abonnee bent of klik hier als u het wil worden. U krijgt er geen spijt van!
Abonneer nu
