Laatst zag ik een foto van haar en herkende ik haar niet. Ik zag al snel waarom: ze had dat mutsje niet op. Alsof Jules Deelder ineens lenzen draagt, of geblondeerd haar heeft.

Dat mutsje was veelzeggend: het sprak dat ze weet dat je moet opvallen als je het anno 2015 ver wilt schoppen, en dat talent dan niet altijd voldoende is. Je moet niet alleen goed kunnen zingen, mensen moeten je ook onthouden. Die ene zangeres, dinges, hoe heet ze nou, met die mooie stem, die met dat mutsje op.

Maar nu is het 2016, vult ze clubs, speelt ze op buitenlandse festivals en heeft een Edison in de kast staan, en dus kan het mutsje van Kovacs af.

De eerste keren dat ik haar zag, was dat onder de beste omstandigheden. Eerst in platenzaak Sounds in Venlo, misschien wel de beste platenzaak van Nederland. Sounds was jarig, vierde dat met optredens in de zaak, en een van de artiesten was Kovacs. Sounds wordt bevolkt door muziekliefhebbers, die weten wanneer ze moeten zwijgen, en dat deden ze dan ook. Sterker: ze stonden aan de grond genageld. Want hoewel het podiumpje niet meer is dan een verhoging, het tl-licht op geen enkele manier aansluit bij de muziek en op een paar meter afstand, voor de ingang, het zaterdagse winkelpubliek langs schuifelde, zetten Kovacs en haar muzikanten de tijd stil. Het is altijd prachtig als een artiest dat kan: haar publiek lostrekken uit plaats en tijd, even – al is het maar één nummer – het enige zijn dat er werkelijk toe doet, of zelfs bestaat. Het lukte haar, midden op de dag, in een felverlichte winkel.

Een paar maanden later zag ik haar op een enorm podium, nu met de juiste verlichting en de professionele apparatuur, maar met het verkeerde publiek. Kovacs stond in de grote tent op Paaspop in Schijndel, en ze werd weg geroezemoesd. Het lukte haar niet de stemming in de zaal naar haar hand te zetten, want de zaal was te groot, de stemming al lang voor haar komst bepaald, en haar wapens te subtiel. Geen grote hits, geen meezingers, geen show. De kracht van haar stem is ook een heel andere dan die bij programma’s als The Voice punten, stemmers en applaus oogsten: ze is niet van de toonladders, de hysterie of de groteske uithalen; juist onderkoeling is haar kracht.

Ik dacht toen: aha, Kovacs is de artiest voor de clubs, voorbehouden aan een locatie waar een vervallen nachtclub van valt te maken.

En vervolgens stond ze op Pinkpop, buiten, in de volle zon, en bleek die conclusie nergens op te slaan. Haar uitstraling reikt tot minstens de geluidsmixer, en vanaf het moment dat ze na het intro met die magistrale stem Whiskey and Fun inzette, pakte ze het veld in. De bravoure en branie waarmee ze 7 Day Fool zong, was onweerstaanbaar.

Hoewel ze pas één volwaardig album heeft, is er al een documentaire over haar gemaakt. Ik kon er niet zo veel mee. Te vroeg, dat sowieso. En ik betrap me er op dat het me niet gaat om haar persoonlijkheid, haar verhaal, zelfs niet haar teksten, hoewel die mooie zinnen bevatten en ze die opvallend accentloos zingt. Nee, het is zo simpel als het maar kan zijn in de muziek: Kovacs ís haar stem.

 

Kovacs speelt 31 maart in Grenswerk in Venlo, 9 juli op Bospop in Weert en 16 juli op Parkcity Live in Heerlen.