Zout geeft cultuurprofessionals hier de ruimte om al schrijvend na te denken over de fascinerende, enerverende en uitdagende kanten van hun vak. Deze editie: Dingeman Kuilman, directeur Stedelijk Museum Breda.
Het kan niemand ontgaan zijn: het Amsterdamse Stedelijk Museum en Van Gogh Museum hebben dit jaar de krachten gebundeld voor de overweldigende Anselm Kiefer-tentoonstelling Sag mir wo die Blumen sind. En o ja, ver van het Museumplein is nog een andere Kiefer-tentoonstelling, in het Vincent van GoghHuis in Zundert.
De tentoonstelling in het Van GoghHuis gaat over de reis van de jonge Kiefer langs plaatsen in Nederland, België en Frankrijk waar Van Gogh was geweest. Hij verbleef in 1963 een paar dagen in Zundert bij de familie Musters en maakte houtskooltekeningen van beide ouders. Het is een wonder dat het Van GoghHuis die portretten na een halve eeuw heeft thuisgebracht. En zo mogelijk nog ongelooflijker is de prestatie om enkele schitterende Kiefers die naar het werk van Van Gogh verwijzen als bruikleen te tonen.
Hoeveel moeite is het om een collega-museum te laten delen in je kaskraker-succes?
Het Van GoghHuis vermeldt de tentoonstellingen in Amsterdam op de website en in de tentoonstellingsgids – met een zweem van deemoedigheid. Maar op de websites van de andere musea staat niets over de tentoonstelling in Zundert. Ook in de overige promotie ontbreekt iedere vermelding. Inhoudelijk is dat een gotspe, want de Van Gogh Reis speelt een belangrijke rol in het verhaal van het Van Gogh Museum. Wat me vooral tegen de borst stuit, is de houding van twee grote Randstedelijke musea tegenover een klein museum in de West-Brabant.
Het Van GoghHuis trekt met zijn tentoonstellingen nauwelijks 8.000 betalende bezoekers per jaar. De meesten van hen hebben een Museumkaart, waardoor de opbrengst per bezoeker ongeveer zes euro bedraagt, twee derde van de toegangsprijs. Het Van Gogh Museum ontving in 2023 1,6 miljoen bezoekers, van wie meer dan tachtig procent toeristen die de volle toegangsprijs betalen. In dat jaar had het Van Gogh Museum een positief resultaat van 2,8 miljoen euro, zes keer de begroting van het Van GoghHuis.
Hoeveel moeite is het voor grote musea om een kleiner collega-museum te laten delen in hun kaskraker-succes? Op hun gezamenlijke website wordt Kiefer geciteerd: ‘Van Gogh trotseert iedere tegenslag; hij doet het onmogelijke; hij geeft niet op.’ Wie dat wil ervaren, moet niet naar Amsterdam, maar naar Zundert.
Anselm Kiefer, Sonneblumen (2023) © Atelier Anselm Kiefer
