In het Mystetski Arsenal, een van de grootste kunstinstellingen in de Oekraïne, zou vorig jaar in maart een nieuwe tentoonstelling openen: Every Day. Art. Solidarity. Resistance. Kort voor de opening ging Kyiv in lockdown, daarom maakte het museum een digitale 3D-versie van de tentoonstelling. Op die manier kun je nog steeds het Mystetski Arsenal bezoeken, terwijl Kyiv wordt gebombardeerd door Poetin en zijn gewetenloze bende.
Every Day. Art. Solidarity. Resistance werd gemaakt naar aanleiding van de protesten in Belarus in 2020 en 2021. ‘Every day’ was de hartstochtelijke oproep om elke dag opnieuw te protesteren. De tentoonstelling ademt de geest van de Oekraïense Maidan-revolutie in 2013-14. Maar de massale opstand in Belarus had niet hetzelfde resultaat. Integendeel, de repressie was even wreed als effectief. President Loekasjenko behield de macht door Belarus aan Rusland over te leveren.
Het Europese geloof in soft power was toen nog ongebroken
Every Day. Art. Solidarity. Resistance geeft een indrukwekkend overzicht van de geëngageerde praktijk van veelal jonge, Oost-Europese kunstenaars. Hun gezamenlijke netwerk omspant Vilnius, Krakau, Poznan, Warschau, Wroclaw, Praag, Wenen, Gent, Amsterdam (Rietveld Academie, Rijksakademie) en New York. Opvallend is de verwevenheid met Duitsland. Ook bij de financiering speelden maar liefst zes Duitse particuliere stichtingen een rol.
Een jaar geleden was het Europese geloof in kunst als soft power nog ongebroken. De vrijheid van de kunstenaar als inspiratie voor de vrijheid van de burger. Artistiek engagement als bron van democratisering. Door elke dag te protesteren zou Loekasjenko uiteindelijk van het toneel verdwijnen. En daarna zouden ook de dagen van Poetin geteld zijn.
Op 24 februari heeft de hard power van het Russische leger die hoop de bodem ingeslagen. Inmiddels heeft het Mystetski Arsenal met enkele culturele partners het Ukrainian Emergency Art Fund opgericht dat onafhankelijke kunstenaars, curatoren en cultuurwerkers in de Oekraïne ondersteunt om hun werk voort te zetten. Zie voor informatie en donaties: http://ueaf.moca.org.ua
DINGEMAN KUILMAN
Algemeen directeur Stedelijk Museum Breda
De digitale 3D-versie en een brochure van Every Day. Art. Solidarity. Resistance vindt u op: https://artarsenal.in.ua/en/vystavka/evere-day-art-solidarity-resistance/
Dit artikel is onderdeel van &PAPER en valt buiten de verantwoordelijkheid van de ZOUT hoofdredactie.
