Gips is de pindakaas onder de materialen. Welke kunstenaar is er immers niet groot mee geworden?
Video- en performancekunstenaar Kitty Maria (1992) heeft haar eerste museale expositie in Museum van Bommel Van Dam in Venlo en dat is geen toeval. Ze studeerde aan ArtEZ in Arnhem en aan het Sandberg Instituut in Amsterdam, waar ze nu ook woont en werkt, maar groeide op in het Noord-Limburgse Ottersum.
Met de titel Femina Ludens verwijst Maria op subtiele wijze naar kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005) die in de jaren zestig en zeventig met zijn Homo Ludens de spelende mens centraal stelde in zijn geïdealiseerde stad New Babylon. Hij kapittelde er het westerse kapitalisme mee, waarvoor de spelende mens geen ruimte meer zou zijn.
Aan het puur economisch denken heeft ook Kitty Maria een broertje dood. Ze heeft, net als Nieuwenhuys een voorliefde ontwikkeld voor de spelende mens; in elk geval voor de mens wiens interesse verder reikt dan het denken in efficiëntie en rendement. Maria’s gedroomde samenleving heeft andere verschijningsvormen dan bij Nieuwenhuys, van wie we ons de gigantische en tegelijkertijd gedetailleerde maquettes van die stad herinneren. Maria laat in Venlo performances, videofilms, installaties en sculpturen zien: haar kijk op de spelende vrouw.
Kitty Maria, Operatie voor mobiliteit van de heup (2022)
Dat doet ze door werkplekken te bestuderen en ze tot onderwerp te maken van haar objecten en (video-)installaties – die tot in de perfectie zijn uitgevoerd. Of ze nu werkt met stof, keramiek, hout of video; het steekt allemaal tot op de millimeter nauwkeurig en fraai afgewerkt in elkaar.
In de objecten wordt fijntjes verwezen naar het industriële, maar evengoed naar hoe functioneel sommige attributen kunnen zijn. Of juist niet. Zoals in Air Tonalities, want hoe bruikbaar zijn keramische muziekinstrumenten nu helemaal?
Het grote werk Saw Mill (2021), dat een fiks deel van de zaal in beslag neemt, bestaat uit een – opnieuw prachtig uitgevoerde – tent waarin een video is te zien. Als bezoeker volg je daarin een persoon, vooral diens gehandschoende hand, die allerlei machines in een houtzagerij beroert, en af en toe streelt. De handelingen worden afgewisseld met scènes waarin gekostumeerde figuren dansen of worstelen. Iemand draagt schoenen waarin miniatuur-boompjes zijn gestoken. Het is niet op voorhand duidelijk waar ze in dit samenspel op hint; waar Maria’s uitvoering uitblinkt in perfectie, kan de inhoud nog wel een laagje gebruiken.
Kitty Maria, Femina Ludens. T/m 02.07 in Museum Van Bommel van Dam in Venlo. vanbommelvandam.nl
