De subsidiekraan ging dicht, het voortbestaan van Bureau Europa, platform voor Architectuur en Design, hing aan een zijden draadje – tot de gemeente Maastricht voor een noodverband zorgde. Het platform zal daardoor meer zichtbaar zijn in de stad, denk aan projecten rond vergroening, klimaatbeheersing, hittebestendigheid of waterhuishouding. 

Architectuur

‘Ik ga geen favoriete gebouwen opsommen, maar ik wil graag een paar namen noemen van mensen die onzichtbaar zichtbaar zijn in de stad, zoals Hans Engelbrecht, hovenier, maar ook ontwerper van groen. Hij was betrokken bij het Sphinxpark in Maastricht en heeft ook de tuinen van kunstencentrum Marres en de Servaasbasiliek, een waanzinnige groene oase in de stad, onder handen. Hans is een bouwer in de stad zonder dat zijn naambordje erbij staat. Architect Mathieu Bruls nodigt veel lokale kunstenaars uit om hun werk te tonen in zijn kantoor. Hij houdt het allemaal scherp in de gaten, hij is ook kritisch op mij. Ik vind het geweldig dat mensen dit initiëren; verder kijken dan hun eigen werk en aandacht vragen voor kunst, architectuur en erfgoed.’

Film

‘Ik was ooit directeur van het kinderfilmfestival – beter mediafestival – Cinekid. Kinderen zijn feilloos als het gaat om intuïtief beoordelen, dus die kun je nooit bullshit verkopen. Ik zou hier een hoop jeugdfilms kunnen noemen maar een film die me echt van de sokken blies, is de documentaire De bezette stad van Steve McQueen en Barbara Stigter over het leven van joodse Amsterdammers in de Tweede Wereldoorlog. Het eerste deel vertelt minutieus over onderduikadressen, aanslagen, nazi’s en Anne Frank. Die film is een soort gelaagde videoclip van 4,5 uur lang. Deel twee gaat over het hedendaagse Amsterdam; het nachtleven, coronatijd, de koning die iets opent in het Paleis op de Dam. Je zit ademloos te kijken, urenlang, je verveelt je geen moment, een oorlogsmonument.’ 

Boeken

‘Ik lees heel veel, dus één mooiste boek is er niet. Een boek dat ik altijd met me meedraag? Thomas Mann vind ik sowieso een fantastische schrijver maar ik moet regelmatig aan De toverberg denken als ik mensen in lethargie zie vervallen. Of aan De wereld van gisteren van Stefan Zweig over het veranderende vooroorlogse Europa. Het is niet moeilijk om parallellen te zien. Eerst is er een tijd waarin alles mogelijk is en zodra die verworvenheden bedreigd worden, gaan mensen radicaal stemmen, of geloven ze opeens niet meer in de wetenschap. Heel heftig, dat je kennis gaat ontkennen.

Ik lees ook veel biografieën omdat die vaak zo mooi de tijdgeest of de drijfveren van iemand laten zien. Zoals die van Clementine Churchill, Hillary Clinton of schrijfster en 18de eeuwse feministe Betje Wolff, geschreven door Marita Mathijsen.’ 

Muziek 

‘Ik verheug me enorm op de opera Madame Butterfly van Puccini, binnenkort door de Nationale Opera van Oekraïne in het Theater aan het Vrijthof. Ik hou van alle muziek maar ik ga graag naar de opera vanwege de combinatie muziek en visueel spektakel. Zoals Der Ring des Nibelungen van Wagner, een bombastische saga van een week. Zware avonden, maar je komt er helemaal in en beleeft een monumentale ervaring.’

Beeldende kunst

‘Ik vind het heerlijk om bij het Bonnefanten in Maastricht of De Pont in Tilburg binnen te lopen om te genieten van een nieuwe tentoonstelling of van een werk dat je al kent. Het hoeft niet altijd groot en zwaar te zijn. Toen het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen weer openging en ik al die lichamen van Rubens weer terugzag, was dat een uitspatting van… feest. Ik kan ontroerd raken hoe wellust, afschuw of landschappen in verf weergegeven kunnen worden, door schilders als Goya, Velázquèz of Delacroix. Als puber was ik dol op Matisse. Nog steeds vind ik dat fantastisch, maar op een gegeven moment dacht ik: nou ik snap het. Matisse zei ooit: kunst moet zijn als een warme stoel. Maar het kan ook te comfortabel zijn, het mag ook schuren. Lucien Freud maakt niet altijd gemakkelijke portretten, maar ze zijn wel spannend.’ 

Theater

‘Ik heb als student zeven jaar gewerkt als kaartjesscheurder en later als hoofd horeca in een schouwburg. Zo heb ik alle Shakespeares gezien. Regisseur Jetse Batelaan is een regisseur die ik volg vanwege zijn geweldige stijl, humor, vertellingen met absurde uitvergrotingen en gelaagdheid. In Carré zag ik Een leuk avondje uit, het speelt zich af tegen het decor van een revueballet. Maar eigenlijk gaat het over de toneelmeester en de conciërge. En die hebben het over gevoelens. Ze roepen daar wat stoere dingen over in de marge van de revue. De show gaat gewoon door tot ze doorkrijgen dat de personages die het podium oplopen angst of verliefdheid voor moeten stellen. We lagen op de grond van het lachen want uitgerekend kinderen werden ingezet om die gevoelens buiten de deur te houden. Het raakte en daarna was er, zoals alleen maar kan in het theater, een soort episch moment dat alle lampen aangingen, slingers en confetti door de lucht gingen, de discomuziek nog harder klonk oftewel: de totale revue.’

foto Noor Roodenrijs

Floor van Spaendonck (Amsterdam, 1971) is directeur-bestuurder van Bureau Europa in Maastricht. Ze is kunsthistorica en maakte samen met Gijs Stork vier boeken met wandelingen door Amsterdam. Eerder werkte ze voor het Nieuwe Instituut in Rotterdam en was ze directeur van filmfestival Cinekid.