Als tegenwicht van de perfecte gefilterde Insta-selfie is het in (jonge) vriendenclubjes in zwang om elkaar zo lelijk mogelijke zelfportretten te sturen. Zoveel mogelijk onderkinnen, zo’n groot mogelijke neus, scheel kijken, dat soort dingen.

Ook de jonge Rembrandt was, anders dan veel collega’s, niet van de mooimakerij en perfecte selfies, maar van de rauwe, natuurgetrouwe werkelijkheid. Ook bij zijn zelfportretten verhulde hij de imperfectie niet. Integendeel. Hij liet gerust wat extra licht schijnen op zijn dikke neus, zijn niet al te frisse gebit en niet helemaal gelukte vlassige baardje. Hij trok graag gekke bekken. En bij een bad hair day mocht iedereen dat zien (Zelfportret met warrig haar). Ook portretteerde hij een naakte vrouw met flinke dijen en buik waarbij – opvallend voor die tijd – haar gezicht helemaal is te zien.

Rembrandt saai? Dacht het niet, dus. De geboren Leidenaar (1606-1669) was behoorlijk geestig en rock-’n-roll, zo tonen 83 etsen in Museum De Reede in Antwerpen. Behalve (zelf)portretten zijn er etsen met landschappen en religieuze en mythologische thema’s te zien. Deels oorspronkelijk werk uit zijn tijd, deels latere versies, afkomstig uit de collectie van de Nederlandse verzamelaar Jaap Mulders.

Rembrandt, Zelfportret met Saskia (1636).

De expositie zet de etser Rembrandt neer als ‘fotograaf avant la lettre’, een Erwin Olaf van zijn tijd – in zijn hand geen camera, maar een etsnaald. Daar zit wat in; zijn levendige etsen zijn vaak haarscherp en ogen soms als snapshots. Om de fotografische lijn door te trekken: in De vlucht naar Egypte photoshopte hij ook nog eigen werk in het werk van iemand anders.

Sommige etsen zijn niet groter dan een pasfoto. Zoekplaatjes boordevol (frivole) details, die je alleen met een vergrootglas kunt ontwaren – daar is aan gedacht in het museum. Pas met een loep zie je de fluit van Het pissende mannetje, zie je dat de muzikant op De fluitspeler stiekem onder de opwaaiende rok van de jonge herderin loert, welke opvallende uitrusting de rattengifverkoper draagt in de gelijknamige reclame-prent, en dat de hond op de voorgrond van het Bijbelse tafereel De barmhartige Samaritaan een verse drol draait.

Rembrandt is na succesvolle expo’s rond Eugeen Van Mieghem en Léon Spilliaert een begrijpelijke nieuwe hit in Museum De Reede. ‘300 bezoekers per dag is geen uitzondering’, zegt de caissière.

Rembrandt. Fotograaf avant la lettre. T/m 22.05 in Museum De Reede in Antwerpen. museum-dereede.com