Nog geen half jaar geleden liep hij trots door de Ridderzaal, het koffertje met alweer een begrotingsoverschot onder de arm. Nu is Wopke Hoekstra de paria van de EU die de noodzaak voor Europese solidariteit ondergeschikt maakt aan zijn ambities om CDA-leider te worden.
Dat begrotingsoverschot is het gevolg van stelselmatig bezuinigen in de nationale huishouding. Hoe draconisch die waren werd de afgelopen weken duidelijk in ziekenhuizen en verzorgingscentra: te weinig personeel, tekortschietende faciliteiten, de uitbesteding van vitale logistieke processen.
Het is een ijzeren wet die in de Haagse vierjarencyclus ijzerenheinig wordt genegeerd: elke te ver doorgevoerde bezuiniging betaal je op termijn dubbel en dwars terug. In het onderwijs zal het op termijn ook gebeuren. En in de cultuur?
Eerst zette Datsja-liefhebber Halbe Zijlstra er de bijl in. Later haalden de gemeenten, in geldnood geraakt door de decentralisatie van de zorg, er nog een schep vanaf. Doe het als Den Haag, dachten de cultuurwethoudes, dan lijkt het logisch.
Theaters, musea, concertzalen, poppodia, ze zijn potdicht en lopen tot de zomer bijna 1 miljard euro mis. De minister van gesubsidieerde cultuur stelde woensdag 300 miljoen beschikbaar. Zie het als een generiek uitstel van betaling; de faillissementsaanvragen kunnen even de kast in.
De 300 miljoen gaan naar De Instituties, het is niet goed voor de economie als de Grote Toeristische Attracties zouden omvallen. Er moeten immers ook passagiers in de gesubsidieerde KLM-toestellen zitten die straks weer op het gesubsidieerde Schiphol gaan landen.
De culturele smaakmakers, dat wil zeggen kunstenaars, artiesten, culturele ondernemers, vrije producenten, freelancers, zzp’ers en ander loslopend wild die als oliemannetjes (m/v) de cultuur draaiende houden, mogen intussen genadebrood eten.
Of, hoe en wanneer theaters, concertzalen en musea in de zogenaamde anderhalvemetersamenleving zullen passen – geen mens die het weet. Die 1,5 meter afstand is een goed bekkende vondst, maar ook een briljante mislukking. Uitstel van beleid – behalve voor wie een politiestaat en een geleide planeconomie voor ogen heeft.
Die 1,5 meter economie gaat hem echt niet worden. Die corona-app ook niet. En een lockdown van een week per maand lijkt evenmin een slimme zet. Om de wolk van grote en kleine vrijheden waarmee we zijn opgegroeid niet te laten verdampen is iets anders nodig. Een geneesmiddel of vaccin. En een cultuurminister die de CDA-macho’s in het kabinet op hun nummer durft te zetten.
WIDO SMEETS
