MOM - WOW!

woorden hebben zo’n kracht. Het magische woord dat we allemaal gebruiken. In de wieg, in het verpleeghuis, in de loopgraven. Soms zelfs bij de tandarts.

Vanaf het allereerste begin is wat in Kunstpalast in Düsseldorf wordt gepresenteerd, opgevat als een ellips: zoals in elk verhaal verwijst het getoonde ook naar wat niet getoond wordt. Naar de verschillende rollen. Mama hebben, mama zijn, mama worden – of niet. De curator zegt zelf dat er clichés worden getoond. Als een uitnodiging om met de vragen rond MAMA om te gaan die zich niet laten vangen door welke kunst dan ook.

Ik loop van de schilderijen van Paula Modersohn-Becker naar de muur met de Madonna-figuren. Sommigen dragen hun baby in hun armen alsof ze zo licht zijn als een veertje. Ik staar lang naar één van hen. Haar blik dwaalt af naar de verte. Ik herken er het niet-geleefde in, datgene wat er tijdens het moederschap bij inschiet.

Judith Samen, Brotschneiden (1997). 135 x 91 cm. © Judith Samen

Er staat, of eigenlijk ligt, een fauteuil met de rondingen van de jaren 70, met een bal als voetensteun. In rood, de kleur van levensenergie, liefde, warmte en woede. Ja, mama is ook een plek waar je welkom bent – mits de moeder die je hebt het toelaat. Ik denk aan mijn dochter, die me in crisissituaties niet te snel wil ontmoeten. Omdat ze weet dat na haar korte glimlach bij ons weerzien alle dammen zullen breken onder haar stortvloed van tranen. 

Er zijn ook moeders die geen troostend reservoir worden. Ze blijven ongenaakbaar. En dus zijn er aan het einde van MAMA ook ansichtkaarten te koop die inhaken op de vreugdeloze concepten die op de tentoonstellingspanelen worden gethematiseerd. Ze bieden passende hulp aan op het gebied van vooral door vrouwen gepraktiseerde, grotendeels onbetaalde zorg. Zag ik net niet Aldo Giannotti’s kleurenprint van een moeder onder het plafond hangen, waar je MOM ook als WOW kunt lezen?

Terwijl ik, denkend aan de mogelijkheden van een PAPA-tentoonstelling de steile trap afloop, kom ik zo hard ten val dat een toevallig aanwezige arts op me toe komt snellen. Ik voel me ellendig, heb plotseling dorst en voel mijn krachten wegebben. ‘Niet je ogen sluiten! Blijf bij ons! Alsjeblieft!’, smeekt hij. 

Wanneer ik weer bij mijn positieven ben, realiseer ik me wat ik heb gemist in deze expositie. Het woord LIEFDE. Behalve in een filmcompilatie van pas gekroonde, van dankbaarheid overlopende Oscarwinnaars, komt het nauwelijks voor.

MAMA, from Mary to Merkel. T/m 03.08 in Kunstpalast Düsseldorf. kunstpalast.de