door Leon Verdonschot

Iedere artiest vindt zijn laatste plaat de beste, zoals iedere schrijver zijn laatste boek zijn beste. Zo hoort het ook te zijn. Althans: voor een tijdje. Daarna groeit de afstand, alleen al in tijd, en kan de maker pas beoordelen waar in zijn oeuvre het werkelijk past.

Andy Cairns, de zanger van het Ierse rocktrio Therapy?, kreeg onlangs in een interview de vraag of hij alle albums van de band (inmiddels twaalf) in volgorde van liefde wilde zetten. Cairns was eerlijk en zelfkritisch: hij kon ook uitleggen welke albums zijn minst favoriete waren en waarom. Het laatste album Disquiet zette hij hoog, en terecht. Maar ook Andy Cairns zelf kon er niet omheen: het allerbeste album van Therapy? is en blijft Troublegum uit 1994. Een paar jaar geleden speelde de band het een keer integraal en toen viel andermaal op: er staat geen nummer op dat niet raak is. Het album kwam precies op het goede moment: toen metal groter was dan ooit, en een volledige generatie open stond voor harde muziek. Troublegum is pop vermomd als metal: er staan eigenlijk veertien popliedjes op met gitzwarte teksten en een messcherp, hard geluid.

‘Ik ken weinig bands die zich met zoveel overtuiging hebben neergelegd bij hun eigen commerciële devaluatie.’

Therapy? was even een beroemde band, en werd daardoor al snel een doodongelukkige band. Toen ze in 1999 het volstrekt ontoegankelijke Suicide Pact – You First uitbrachten, was het vrij snel afgelopen met het bespelen van de hoofdpodia van Rock Werchter en Pinkpop. Therapy? werd een band voor festivals als Boerenrock, Appelpop en Breda Barst – en is dat nog steeds.

De Therapy?-leden zelf vinden het prima. Ik ken weinig bands die zich met zoveel overtuiging hebben neergelegd bij hun eigen commerciële devaluatie, en die nog zoveel plezier hebben in optreden, hoe klein de podia ook zijn.

In 2014 tourde Cairns in zijn eentje, en zag ik hem in een piepklein zaaltje in Hasselt. Hij speelde een aantal solonummers, wat covers, en zo’n twintig Therapy?-nummers. Het publiek hielp hem door de melodielijnen te zingen die hij op zijn gitaar moest overslaan; het leek wel een huiskamerconcert. Temeer omdat Cairns een klassieke Ierse verhalenverteller is. Hij vertelde hoe hij het nummer If it Kills Me had geschreven toen hij een avond alleen was in zijn nieuwe huis, en het huis ernaast nog leeg stond. Steeds harder had hij If it Kills Me gespeeld en gekrijst, terwijl hij de ene fles wijn na de andere leegdronk en het nummer steeds beter vond worden. Uiteindelijk was hij in slaap gevallen tussen de lege flessen.

‘s Ochtends liep hij in zijn ochtendjas naar buiten om, voor zijn gezin terug kwam van een weekend weg, de flessen naar de glasbak te brengen. Toen hij de zoveelste fles erin had gegooid, hoorde hij stemmen. Er stond een gezin naast de glasbak dat verschrikt naar de verlopen man in ochtendjas keek. Het bleken zijn nieuwe buren. De nieuwe buurman gaf hem een hand, en zei: “Musician, I presume?”

Therapy? speelt 22 november in Muziekgieterij in Maastricht. Akoestisch, met stoelen. muziekgieterij.nl