BERLIJN
Der Riss beginnt im Inneren. Elfde editie van de Berlin Biënnale voor hedendaagse kunst. T/m 1 november in o.a. Gropius Bau. berlinerfestspiele.de
Masculinities. Liberation through Photography. Over de constructie van mannelijkheid in de kunst vanaf de jaren zestig, met werk van onder andere Laurie Anderson, Richard Avedon, Rotimi Fani-Kayode, Isaac Julien en Annette Messager. Van 16 oktober t/m 10 januari in Gropius Bau. berlinerfestspiele.de

Hal Fischer, Street Fashion: Jock, uit de serie Gay Semiotics, 1977/2016. Te zien in Gropius Bau in Berlijn. © Hal Fischer, Project Native Informant London
BRUSSEL
Molenbeek. Grote en kleine observaties op papier uit de wijk Molenbeek van Philippe Vandenberg. In zijn tekeningen en assemblages neemt hij de toeschouwer mee door een burlesk Molenbeek waar persoonlijke en collectieve trauma’s worden verweven met grootstedelijke problemen en wereldconflicten. T/m 3 januari in Bozar. bozar.be
Belgian Women. Een wandeling door de meest uiteenlopende vormen van de abstractie en tegelijkertijd door de Feministische Belgische kunstenscene. Met werk van Berthe Dubail, Francine Holley, Antonia Lambelé, Gisèle Van Lange en Marthe Wéry. T/m 7 november in La Patinoire Royale. prvbgallery.com
DEN HAAG
De gelukkige schilder. Met zijn platte weergave van een palmboom geeft de Nederlandse kunstenaar Lucassen 1965 het begrip ‘romantisch landschap’ een geheel eigenzinnige draai. Het werk vormt het uitgangspunt voor een overzicht in het Gemeentemuseum vanaf zijn vroegste ‘koel erotische schilderijen’ tot zijn meest recente werk dat, zoals Lucassen zelf zegt, zich in een wankel evenwicht tussen kunst en kitsch beweegt. T/m 11 oktober. gemeentemuseum.nl
HAMBURG
Weiblich – männlich. De veelzijdige en soms tegenstrijdige rollen van mannelijkheid en vrouwelijkheid in het oeuvre van Max Beckmann (1884-1950). Van 25 september t/m 24 januari in Hamburger Kunsthalle. hamburger-kunsthalle.de
KEULEN
Original und Fälschung. Museum Folkwang presenteert eerste uitkomsten van een onderzoek naar de authenticiteit van zijn collectie Russische avant-garde. Van 26 september t/m 3 januari. museum-ludwig.de
LONDEN
Dóra Maurer. De Hongaarse kunstenares Dóra Maurer, in de jaren vijftig opgeleid als grafisch kunstenaar, pushte het medium tot het uiterste en begon ook met fotografie, bewegend beeld en performance te werken. Maurer was middelpunt van een alternatieve kunstengemeenschap in Hongarije die zich buiten het officiële socialistische systeem positioneerde. Tot 24 januari in Tate Modern. tate.org.uk
ROTTERDAM
Black Album / White Album. Een ontmoeting tussen beeldende kunst en popmuziek met onder andere fotografie van Wolfgang Tillmans en Anton Corbijn, video-installaties van Cyprien Gaillard en Arthur Jafa en schilderijen van Albert Oehlen en Emil Schult. T/m 10 januari in de Kunsthal. kunsthal.nl
Aquarian Gardens. Artistieke geluidswandeling door de tuin van Het Nieuwe Instituut. In de ‘geleide meditatie’ van Annika Kappner ontmoet de historische betekenis van planten Rotterdamse soundscapes en esoterie. Tot 31 december. hetnieuweinstituut.nl
WEIL AM RHEIN
Typologie. Eine Studie zu Alltagsdingen. Het Franse collectief Collections Typologie verzamelt en onderzoekt designobjecten die niet door één vormgever bepaald worden, maar door het gebruik door de eeuwen heen, zoals wijnflessen, kurken of Pétanque-ballen. T/m 24 januari in Vitra Design Museum. design-museum.de