Wanneer de uit-knop verdwijnt

ons steeds vaker voor te zijn. Ze herkent ons gezicht nog vóór we goedemorgen zeggen, ze beslist of we kredietwaardig zijn, en ze schrijft woorden die uit ons eigen hoofd lijken te komen. Het is technologie die niet alleen helpt, maar ook kiest — soms zonder ons te vragen. En ergens, tussen gemak en gemakzucht, is iets verschoven: van gereedschap naar gezag, van hulpmiddel naar (mede)beslisser. Verliezen we de behoefte om samen te praten, te twijfelen, te botsen? Ik vraag me af wat dat betekent voor de menselijke autonomie. Geven we ongemerkt de regie over ons denken uit handen? Verliezen we de behoefte om van andere mensen te leren, om samen te praten, te twijfelen, te botsen — en zo tot gezamenlijke inzichten te komen? Als kind bezocht ik het Evoluon in Eindhoven, waar ik werd gegrepen door de belofte van technologie: een betere wereld, gebouwd op menselijk vernuft. Die fascinatie bracht me bij werktuigbouwkunde, en later bij het Discovery Museum in Kerkrade. Het doel was kinderen en volwassenen te enthousiasmeren voor wetenschap en techniek. Gaandeweg veranderde mijn blik. Misschien moeten we niet alleen tonen wat techniek kán, maar ook, en vooral, wat zij dóet — met ons, met onze keuzes, met onze menselijkheid. Deze maand neem ik afscheid van het museum. Ik vertrek met dezelfde nieuwsgierigheid als waarmee ik begon, maar met meer vragen dan antwoorden. Misschien is dat precies zoals het hoort: technologie verandert sneller dan wijzelf, en het is onze taak om vragen te blijven stellen. Die vragen zullen, hoop ik, blijven rondzingen binnen Discovery Museum — als zacht zoemende motor van twijfel, verwondering en debat.  Want nadenken over de impact van technologie op onszelf en anderen, dát is iets wat we nooit mogen uitbesteden. Titelfoto: het Aardetheater in het Discovery Museum in Kerkrade. Credit: lagotronicsprojects.com