Het grondgebied van de Floriade is rijk aan objecten uit de prehistorie, de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd. Langs een archeologische route, die bezoekers door verschillende periodes uit de geschiedenis leidt, staan paaltjes met een voetpedaal. Als de gids die indrukt, zwelt een stem aan die in drie talen vertelt over de bezienswaardigheid op die plek.
Bijna letterlijk in de schaduw van de imponerende, 72 meter hoge Innovatoren ligt de Sint Janshoeve, een klassieke boerderij die ter ere van de Floriade compleet is gerenoveerd. In de opgeknapte hoeve kunnen bezoekers onder meer kijken naar een introductiefilm, die wordt geprojecteerd op een scherm van 360 graden, te vergelijken met de manier waarop het Panorama Mesdag is geschilderd.
Net achter de hoeve staan de fundamenten van de originele boerderij, inclusief ingegoten voorwerpen zoals potten en werktuigen. Iets verderop is de Sint Janskapel, waar op 25 juni de Sint Jansprocessie wordt gehouden. Ook daarvan zijn nog resten van het origineel bewaard gebleven.
De Sint Janshoeve maakt deel uit van de cultuurhistorische route, een wandeling van ongeveer een uur die de volledige duur van de Floriade open is voor publiek. De ontwerper van de vier kilometer lange route die grotendeels door bosgebied loopt is Jeroen Ebbeng (Valburg, 1980), van ingenieursbureau Arcadis. Hij heeft bewust gekozen voor een rustige omgeving: “Op sommige locaties zal het enorm druk worden. Wij willen de bezoeker rustig de kans geven in de voetsporen te treden van het verleden.” De route leidt de bezoeker langs het rijke verleden van het gebied waar de Floriade is gehuisvest.
Van de kapel voert de route over de handelsweg, een pad waarlangs boeren vroeger naar Venlo trokken om hun waar te verkopen. In de grond zijn karrensporen, wielafdrukken en gerst- en graanresten in beton gegoten: ter herinnering aan het handelsverleden van de Limburgse boeren.
Na de handelsweg, tussen de visvijvers door en langs de mierbeek, doemt een door takken gevormde wal op: de veekraal. In deze grote kring werden schapen bijeengedreven na een lange dag grazen. De veekraal betekende veiligheid voor de kudde en werd tegelijkertijd gezien als mestverzamelpunt. Die mest was hard nodig om de zandgrond op de akkers te verbeteren.
Een bijzondere passage is die door het zogenoemde mijnbos, een verzameling van hoge grove dennenbomen. Het hout hiervan bleek ideaal voor het stutten van mijngangen. “Voordat dit soort hout breekt, begint het te kraken: zo werden mijnwerkers die diep in de mijnen aan het werk waren gewaarschuwd voor dreigende instorting”, aldus Ebbeng, die tijdens de Floriade nationale en internationale deelnemers begeleidt.
Andere hoogtepunten van de wandeling zijn de grafheuvels en vlakgraven, die speciaal voor de route wat zijn uitgelicht. Op de glooiing van de grafheuvel middenin het bos is heide ingepland en bij de vlakgraven zijn markeringspunten gezet, omdat alleen een gespecialiseerde archeoloog een vlakgraf als zodanig herkent.
Voor een deel loopt de route over vlonders. Voor kinderen is soms een balanceerpaadje of steltenstrook aangelegd, vervelen is er dus niet bij wanneer hun ouders over die saaie, voorspelbare paden lopen. Langs de hele route staan paaltjes met een voetpedaal. Door die in te drukken zwengelt een gids een stem aan die in drie talen vertelt over de bezienswaardigheid op die plek. De cultuurhistorische route bestrijkt nagenoeg het hele Floriade-terrein en geeft niet alleen een mooi overzicht over het evenement, maar draagt ook bij aan de kennis van het gebied waarop de Floriade is gehuisvest.
Driemaal wordt er tijdens de Floriade een historisch festival gehouden. Meer dan honderdvijftig acteurs laten dan het verleden opnieuw tot leven komen. Ze bootsen het dagelijkse leven na en beelden oude ambachten uit. Op 21/22 april staan de Prehistorie en Oudheid centraal, 19/20 mei staan in het teken van de Middeleeuwen en op 18/19 augustus wordt de tijd van Napoleon nagebootst.