Een jaar lang duwde het kunstenaarsduo Marta Volkova en Slava Shevelenko brieven onder de deur van directeur Stijn Huijts van het Bonnefanten in Maastricht. Brieven vanuit de hele wereld met aanbevelingen voor The Karl Marx Residence, onderdeel van hun reeks tekeningen met de titel Will Beauty Save the World?.
Een van de brieven kwam van vijftien leden van het Karl Marx Genootschap in Trier, ze hadden alle vijftien Karl als voornaam. De brieven waren dus nep. Dat wil zeggen: hun afzenders. De brieven zijn geschreven door Marta en Slava, om aandacht te trekken voor The Karl Marx Residence.
De reeks tekeningen behelst voorstellen tot hergebruik van standbeelden van historische figuren die geen echte relatie (meer) hebben met de werkelijkheid van nu. Al die standbeelden kunnen worden omgebouwd, bedacht het kunstenaarsduo, tot woningen voor vluchtelingen – ooit waren ze het zelf. Tot ze bedachten dat een van de voorstellen, een tot woning verbouwd standbeeld van Karl Marx, niet zou misstaan op het zieltogende pleintje voor het Bonnefantenmuseum in Maastricht, de stad waar Marx op een blauwe maandag ooit logeerde.
Om de geesten rijp te maken voor het idee, begonnen ze nepbrieven te sturen naar de museumdirecteur. Met succes. Het concept is inmiddels uitgewerkt, de gemeente is akkoord – al waren er enkele raadsleden die enige moeite hadden met de keuze van Marx. De bouwkosten, tussen de drie en vier ton, moeten via funding worden vergaard. Als dat lukt, staat er medio 2022 een standbeeld van Karl Marx voor het Bonnefanten met daarin een woning plus werkplaats voor een kunstenaar, een denker, een architect, een componist, een schrijver, et cetera.
Terug naar de vraag uit de gemeenteraad: waarom Marx? “Het project van Slava en Marta thematiseert de teloorgang van de grote ideeën”, zegt Stijn Huijts. “Karl Marx was een denker met grote ideeën.” De keuze is dus symbolisch. “Daar komt bij dat er geen denker is met zo’n herkenbare kop als Marx. Iedereen weet meteen wie het is. Dat heb je met bijvoorbeeld Thomas More toch wat minder.”
De resident die in de toekomst enkele weken of maanden in het hoofd van Marx zal zitten, wordt geacht na te denken over de tijd waarin we leven, en die gedachten in zijn werk tot uitdrukking te brengen. Huijts: “Die ideeën kunnen dan onderdeel worden van een discours waar andere instellingen in de stad mee verder kunnen.”
Hopelijk wordt daarbij niet de lichtheid in het oeuvre van Marta Volkova en Slava Shevelenko uit het oog verloren, en hun spel met historische waarheden.
Voor het beantwoorden van de vraag of de schoonheid de wereld zal redden, wordt vijf tot tien jaar uitgetrokken. Daarna wordt de Karl Marx residentie ontmanteld. Zoals dat hoort met standbeelden.
Marta Volkova/Slava Shevelenko, Will Beauty Save the World? Van 3/2 t/m 17/6 in het Provinciehuis in Maastricht. The Karl Marx Residence. Van 5/4 t/m 3/1 2021 in het Bonnefanten Maastricht. bonnefanten.nl
Marta Volkova en Slava Shevelenko, The Karl Marx Residence
