Jools Holland is een uitstekend pianist en heeft met zijn oude band Squeeze mooie dingen gemaakt, maar hij is vooral een uitstekend gastheer. Gorki-zanger Luc De Vos, aan wiens biografie ik momenteel werk, had één grote wens: ooit te gast in zijn muziekprogramma zijn. Als afsluiter, in het hoekje van de minder bekende, maar niettemin zeer interessante gasten uit het buitenland. Please welcome: Luc De Vos from Belgium, baby.
Op Wikipedia staan alle gasten die Jools ooit in zijn programma heeft gehad netjes gerubriceerd per seizoen. Het is een onvoorstelbare lijst. Ik ken geen enkel programma in de hele wereld dat zo’n lijst aan supersterren kan ophoesten. Goed, Britten zijn daarbij in de meerderheid, maar het is dan ook een Brits programma, en Britten zijn nou eenmaal niet minder chauvinistisch dan de gemiddelde inwoner van de Verenigde Staten of Maastricht.
Op Youtube staan verschillende lijstjes met een top-zoveel van de beste Jools Holland-optredens ooit. Alleen al het feit dat die lijstje onderling enorm verschillen, geeft aan hoe rijk de historie van het programma is. Veel artiesten komen ook geregeld terug, waardoor je aan de hand van Jools Holland-optredens de verschillende fasen in hun loopbaan kunt zien. Van de grillige PJ Harvey naar de toegankelijke PJ Harvey, van de harde rock-Ryan Adams met zijn band naar de akoestische solo-Adams.
Luc De Vos was vast niet de enige muzikant die niets liever wilde dan optreden bij Jools Holland. Wat is die aantrekkingskracht van dat televisieprogramma precies? Zo bijzonder is het op papier nou ook weer niet. Goed, de bands doen wat samen, ze staan opgesteld in een kring en spelen dus ook voor elkaar, en Jools zelf speelt soms mee – behalve bij postpunkband The Fall, want die stelde als voorwaarde dat hij met zijn vingers van hun toetsen zou afblijven.
Maar verder: gewoon een studio met wat publiek, en een presentator met wat vragen en een aankondiging. Waarschijnlijk is precies dát het antwoord: Jools Holland heeft nooit de indruk gewekt te denken dat een programma meer nodig heeft dan goede muziek. In zijn programma mogen kwaliteitsartiesten, uit welk genre dan ook, doen wat ze goed kunnen: live muziek maken.
Het valt me altijd op hoezeer de muzikanten bij Jools Holland op hun gemak zijn. Televisiestudio’s zijn een hun wezensvreemde en onvertrouwde omgeving: het geluid op de vloer is vaak slecht, het publiek zit op stoeltjes en kom niet voor de muziek, iets verderop zitten een paar mensen aan een tafel even beleefd, onhandig als zelfbewust mee te bewegen, de camera’s draaien om je heen, daar in kijken is stom maar ze negeren eigenlijk ook, en ondertussen moet je maar hopen dat het geluid in de huiskamers niet zo bagger is als bij al je collega’s in de vorige uitzending. Bij Jools Holland klinkt muziek altijd goed, en staan muzikanten er met het zichtbare vertrouwen dat dat zo is.
En verder: geen onnozele spelletjes, geen vragen naar hun privéleven, gewoon spelen. Bij Jools Holland spelen bands het héle nummer, dus niet na één minuut eruit: de dagelijkse belediging van muziek die ‘s lands grootste talkshow tot norm heeft verheven.
Meer is er niet nodig.
Zo simpel, en zo bijzonder, inmiddels.
Jools Holland & his Rhythm and Blues Orchstra zijn op 25 februari in Muziekgebouw Frits Philips in Eindhoven.