Hoogste tijd om de Kuifjes van zolder te halen - een digitale ode aan de Belgische stripheld

even wat wereldser mag, een Schotse kilt met bijpassende accessoires of zo’n jasje in een snit typisch voor Chinese Tangzhuangs. Klinkt toch als de dresscode van een man van de wereld, niet? En wat als ‘ie op een rode scooter rijdt of meelift met een snelle wagen? Dan denk je aan een acteur die grote sier maakt. Of een hippe ontwerper van design of mode. Maar denk nou eens in getekend beeld. Wie popt er dan op? Kuifje!  Beeld uit de tentoonstelling. © Culturespaces © Hergé / Tintinimaginatio 2023 Buiten zijn elegante, tijdloze garderobe heeft Kuifje, zoals alle helden van papier, een klinkende naam en een hoofd dat je uit duizenden herkent. In 1929 (!) in het leven geroepen door Hergé, alias Georges Remi (1907-1983) uit het Brusselse Etterbeek, was er zelden een hoofdpersonage zo fris en monter. Eeuwig fris, eeuwig monter. Als je dan ook nog weet dat er meer dan 250 miljoen strips zijn verkocht, vertaald in 120 talen en dialecten, dan begrijp je wel dat het Franse CultureSpaces, pionier in digitale tentoonstellingen over bijvoorbeeld Van Gogh, Dali en Hollandse meesters, deze keer in zee ging met de houder van de rechten van Hergé om Kuifje, het meeslepende avontuur te produceren. Niet gek trouwens om het hier te zien, want de Belgische journalist Kuifje hoort natuurlijk in een Brussels huis. Gelukkig is er eerst nog wat te lezen, gewoon op de muur van de entree, voordat je de projectie op 1.600 vierkante meter muur in Tour&Taxis inloopt. Deze productie is dan ook evenzogoed een eerbetoon aan Hergé als aan Kuifje – Tintin in het Franstalige origineel. Er is een tekening uit 1925 waarop je Hergé zelf ziet, met de inktpen nonchalant in zijn mond en zijn hoofd rustend op zijn handen.                Volgens zijn ouders was Hergé in zijn jonge jaren alleen stil als hij potlood en papier kreeg. Toen hij zeven was tekende hij al verhaaltjes over een straatboefje. En in zijn wiskundelessen maakte hij schetsjes die hij horizontaal op elkaar liet volgen. Het frisse in zijn tekeningen had hij al snel onder de knie door de inkleuringen vlak aan te brengen, zonder schaduwen en kleurverloop. Het maakte zijn tekeningen meteen ook leesbaarder. Hergé vond het belangrijk dat hij zelf kon geloven in zijn verhalen, dat ze echt leken Wat later leerde Hergé de Chinese student Tchang kennen in Brussel, die hem duidelijk maakte dat hij zich beter kon documenteren over een land waar een strip zich afspeelde, en dat hij zijn verhalen moest structureren. De maquette van de beroemde raket, van Kuifjes trip naar de maan, nu te zien in de entreehal van Turn&Taxis, was nauwkeurig ontworpen en ter goedkeuring voorgelegd aan Ananoff, een Russisch Franse ruimte-expert. Hergé wilde precies weten waar in het ruimtevaartuig de personages zich bevonden. Het was cruciaal dat elk detail klopte, dat alles perfect op punt stond. Hij vond het belangrijk dat hij zelf kon geloven in zijn verhalen, dat ze echt leken. Dat realisme had hij nodig om te kunnen werken. En dat realisme helpt eigenlijk ook om de deze digitale ervaring te laten boeien.  Alle verhaallijnen passeren de wanden, vanaf de eerste nog zwart-witte uitgave van Kuifje in het land van de Sovjets tot de meest recente albums. Wat dan ook betekent dat naast reizende reporter Kuifje ook hond Bobbie, kapitein Haddock, Jansen en Janssen, professor Zonnebloem, Bianca Castafiore en een blik vol lastpakken en schurken voorbij komen flitsen, vliegen en varen. En mag je Kuifje misschien niet op z’n uiterlijk alleen beoordelen, een cover van Kuifje mag je dat zeker wel. Hergé maakte echt werk van zijn afbeeldingen en zeker van zijn covers. Deze kleurrijke, elegante creaties zijn dan ook, naast klassiekers in het stripgenre, het eerste wat je ziet. Een beetje fan kijkt nu al tevreden rond, en vinkt elk album in zijn hoofd af. Bij het klein uur Kuifje-vermaak hoort ook een soundtrack die er weinig subtiel onder is gezet. In de entreehal kaatst het nog blikkerig over de gezette wanden heen. Eenmaal binnen is het gáán; muziek in je oren, onderuit in een zitzak of op een poef. Laat maar komen. The Passenger van Iggy Pop, Day Tripper van The Beatles, White Rabbit van Jefferson Airplane, Heroes van David Bowie en nog veel meer. De Kuifje-kenner kan er zonder dit geluid ook zelf wel een avontuur onder zetten, maar het werkt. De onverwachte elementen, een vleugje mysterie, een tikkeltje spanning en de paar aanwijzingen die ruimschoots in de stripalbums zijn voorzien, zijn nu eenmaal moeilijk in een digitaal jasje te steken. Hergé, alias Georges Remi (1907-1983), de bedenker van Kuifje. Het is nooit film, het is geen animatie, maar betoveren doet het wel. Het is gewoon leuk om de hoofdpersonages voorbij te zien schieten, in veelvoud, over vloer, wand en plafond. Het is grappig om de gezichtsuitdrukkingen en getekende scheldwoorden of euforie van Kuifjes entourage te zien. Het is ook lief om Bobbie en Kuifje in de ruimte te zien zweven. Om ze vloekend en onderzoekend op de maan te zien. Kuifje, die eerder James Bond is dan een doorsnee journalist. Bobbie, die slimmer en coöperatiever is dan alle Labradoodles bij elkaar. Haddock, die tegenwoordig geen schip meer zou hebben wegens overbevissing. Professor Zonnebloem die sponsors en publicaties zou moeten zoeken in plaats van zijn tijd te verdoen om Kuifje te helpen. Het zijn iconische charmeurs die je, o, waren ze maar waar, iedereen in zijn omgeving gunt. Zelf zei Hergé eens: ‘Kuifje, Haddock, Zonnebloem, Jansen en Janssen, dat ben ik. Precies zoals Flaubert zei: “Madame Bovary, c’est moi!” Zij zijn mijn ogen, mijn zintuigen, mijn longen, mijn ingewanden!’ Enfin, tijd om alle Kuifjes van zolder te halen of tussen de stapels strips op een rommelmarkt te vissen. Want goed zijn ze, ook zonder soundtrack en geluidseffect. Het belang van Kuifje, als dat al wat wegdeemstert door de waan van de dag, is op deze manier weer even terug op z’n plek gezet. Eind goed, al goed. Kuifje, het meeslepende avontuur. Tot 07.01 in Tour&Taxis in Brussel. tour-taxis.com