Grappig om te zien hoe creatief musea kunnen zijn in het samenbrengen van kunstenaars onder één thema. De expositie Ruimtemissie in het Stedelijk Museum Breda neemt je mee ‘op reis naar het heelal’, met ‘kunstenaars die de ruimte van het mogelijke verkennen’.

Bo Stokkermans (1995) bijvoorbeeld doet dat door kleurrijke collages van papier, vilt, glas en klei te showen. Tramaine de Senna (1981) laat opgeblazen, kitschy pop art-sculpturen zien. Twee beloftevolle St. Joost-alumni.

De enige die zich in Breda werkelijk in de ruimte begeeft, is Hubert Leyendeckers (1935-2023) met zijn spacy, op de kosmos geïnspireerde tekeningen. De Bredase Limburger werkte door tot aan zijn dood en was een intrigerende en eigengereide kunstenaar. Veel van zijn werk bleef onverkocht achter in zijn atelier in een oude bakkerij – vooral omdat hij er geen afstand van kon doen. In 2018 werd hij herontdekt door museumdirecteur Dingeman Kuilman die hem opnam in een thema-expo over kunst en wetenschap.

Qua onderwerp was de monomane Leyendeckers tamelijk eenkennig: het heelal, en alles wat zich in het onmetelijke voortbeweegt. Het thema was ingegeven door een ervaring uit zijn jeugd. ‘Als kind in Weert kon ik de Melkweg zien’, vertelde hij daarover, de nachtelijke lucht was nog niet vervuild met licht. Het zette hem aan het denken over het onmetelijke heelal en de nietige, kwetsbare mens.

Werk van Hubert Leyendeckers

Ambachtelijk was Leyendeckers enorm veelzijdig: hij schilderde, tekende, laste, werkte met hout, staal en beton. Behalve de door hemellichamen en sterrenstelsels geïnspireerde tekeningen zijn er bij binnenkomst van het Bredase museum ook drie grote ronde schilderijen van hem te zien. Als mensen vragen wat ze moeten voorstellen, zegt hij in een videoportret zoiets als: ‘Een schilderij is een persoonlijke verzameling van dingetjes van iemand. Dat hoeft iemand anders natuurlijk niet te begrijpen.’ In hetzelfde portret zegt hij: ‘Ik zie mezelf als niet meer dan een lichtflits.’ Maar dan wel eentje die bijna zeven decennia lang licht gaf. 

Goed gekozen, want ook erg ‘buitenaards’, is de jaren-vijftig-soundtrack bij Ruimtemissie. De componisten zijn Ton Dissevelt, Dick Raaijmakers en Henk Badings, destijds werkzaam in het Natlab van Philips en verantwoordelijk voor ’s werelds eerste elektronische muziek. Het zijn niet toevallig de jaren dat Hubert Leyendeckers als kunstenaar tot wasdom kwam. 

Ruimtemissie. T/m 31.08 in het Stedelijk Museum Breda. stedelijkmuseum.nl