‘De rapportcijfers van Opera Zuid zijn waanzinnig mooi’. Waut Koeken noemt er een paar op: onmisbaar, fantastische prestaties en een solide visie. ‘Desondanks krijgen we er geen geld bij, terwijl de kosten zijn verdubbeld. Je hoeft geen doctoraat in de mathematica te hebben om in te zien dat het gewoon niet kan op deze manier. We moeten koppig en hoopvol zijn en blijven knokken. Het is te vroeg om moedeloos te worden.’ 

Muziek

‘Giuseppe Verdi is mijn eerste grote muzikale liefde en die komt altijd terug. Het is diep menselijk wat die man doet, zijn muziek is eerlijk en direct, krachtig en emotioneel. De perfecte fusie ook van theater en muziek. Twee eeuwen later hebben zijn opera’s niets aan actualiteit ingeboet. Zijn thema’s zijn herkenbaar en zijn muziek raakt iedereen. 

Ik ben altijd waanzinnig verliefd op de muziek waar ik hier en nu mee bezig ben. In november gaat Blauwbaards Burcht van Béla Bartók bij ons in première. Nu we er met het artistieke team heel diep induiken, blijkt elke maat een openbaring. Bartók komt uit een andere tijd en cultuur dan Verdi en heeft altijd manieren gezocht om zijn muziek niet te elitair of klassiek te maken. Vandaar de invloeden uit de volksmuziek. 

Mijn dochter is een overtuigde fan van Taylor Swift. Ik ben met haar mee geweest naar een concert. Ik bewonder de manier waarop ze haar songs vormgeeft en hoe ze tekst en muziek inzet. Haar shows zijn ook theatraal fantastisch, uitgekiend, goed gechoreografeerd, ook hier weer muziek en beweging samen. Mensen zijn geneigd muziek onder te verdelen in genres, maar Verdi zei al: ‘Je hebt goede muziek en andere muziek.’

Theater

‘Ik vond Augustus Oklahoma van Toneelgroep Maastricht onder regie van Michel Sluysmans weergaloos. Een menselijk familie epos met een mooie thematiek, prachtig vormgegeven en ontzettend authentiek gemaakt. Ik kon me heel makkelijk identificeren met de situatie, direct empathie opbrengen. Een goede voorstelling is altijd ook een eerlijke voorstelling. Als regisseur moet je natuurlijk alle trucs van je ambacht aanwenden, denk aan belichting en andere toneelmiddelen. Maar het gaat erom dat het radicaal eerlijk is.’ 

Film 

‘Filmhuis Lumière presenteert films die inhoudelijk of thematisch passen bij onze producties. De volgende is Scenes From a Marriage van Ingmar Bergman, een klassieker. De connectie zit hem vooral in de visie van Kenza Koutchoukali die Blauwbaards Burcht regisseert. Een waanzinnig jong talent trouwens. In de opera trouwt Judith met Blauwbaard uit nieuwsgierigheid en betreedt met deze seriemoordenaar zijn burcht. Het is sprookjesachtig, mystiek. In de visie van Kenza gaat dit over een relatie, een huwelijk. Het gaat niet over een burcht met zeven gesloten poorten en kerkers maar over een huiskamergesprek tussen geliefden die al pakweg tien jaar samen zijn en stap voor stap voor stap in een soort van noodlottige nacht poorten openen en onuitgesproken dingen van elkaar eisen. Dat is de thematiek uit de film.’ 

Boeken  

‘Als ik spontaan één boek moet noemen, dan The Passion van Jeanette Winterson. Toen ik het voor de eerste keer las, ben ik na de laatste bladzijde meteen opnieuw begonnen. Inmiddels heb ik het tig keer gelezen. Het is een liefdesverhaal over een jonge soldaat in het leger van Napoleon, tijdens die veldtocht in Rusland in 1812. Hij komt in Venetië terecht, wordt wanhopig verliefd en dan brengt de schrijfster in dat verhaal magisch realistische tonen aan.

Ik ben een alleslezer. Ik kan ook intens genieten van John Grisham, de manier waarop hij personages neer kan zetten. Of Een schitterend gebrek van Arthur Japin, een fantastisch boek, een grote vreugde. Het is een van de weinige boeken die ik mijn dochter heb aanbevolen. Ze gaf me gelijk.’

Architectuur

‘Opera Zuid repeteert in de voormalige kerk in de Maastrichtse wijk Malpertuis. Een bescheiden maar een geweldig gebouw van architect Jean Huysmans uit 1964, mede door de glas-in-loodvensters van Albert Troost. Er is zo goed nagedacht over de lichtinval. Hoe het licht door die kleurschema’s caleidoscopisch door de kerkzaal gaat. Daar word je stil van.’

Beeldende kunst

‘Ik kan door de meest uiteenlopende werken mateloos ontroerd worden. Ik was zo blij om bij de heropening van het Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen weer voor een Rubens te staan. Maar vooral de installaties van Louise Bourgeois overrompelen me volledig. Haar serie Cell vind ik heel theatraal en intiem. Het zijn kamertjes die ze inrichtte waardoor je een vermoeden krijgt van wie daar gewoond kan hebben en welke emoties daarbij horen. 

In een Amerikaans tijdschrift zag ik een portret van Jan van Eyck. Dat verbluffende vakmanschap, die penseelvoering, dat is wat mij bij grote kunstenaars altijd sprakeloos maakt. Door een kleine reflectie in het oog, krijg je een vermoeden van de ruimte waar de geportretteerde zich bevindt en dat levert een verhaal op. Ik kan eindeloos blijven kijken en nieuwe dingen ontdekken.’

foto Massoud Sakhi

Waut Koeken (Antwerpen, 1975) studeerde kunstgeschiedenis en filosofie en werkte als technicus, productieleider, dramaturg, producent en artistiek leider. Als operaregisseur werkte hij vooral in Duitsland en Frankrijk. Sinds 2017 is hij intendant bij Opera Zuid in Maastricht.

operazuid.nl