Ze kwam er pas gaandeweg achter, Magnum-fotograaf Bieke Depoorter, dat ze met het bezoeken van observatoria, het praten met amateur-sterrenkijkers en het bestuderen van de geschiedenis van de astronomie eigenlijk verdrongen herinneringen aan het ophalen was. ‘De vele omzwervingen waren blijkbaar de enige manier om tot mezelf te komen’, zei ze daar eind vorig jaar over in een interview in De Standaard.

Als 14-jarige maakte ze met het fototoestel van haar vader een foto van de maan, beter gezegd: van het raam waarachter de maan zich toonde toen ze in haar bed lag. Haar dagboeknotities over dat moment durfde ze pas terug te lezen toen haar onlangs verschenen boek Blinked Myself Awake al klaar was. 

Dat kiekje van de maan, zegt ze in het interview, zegt iets over de reden dat ze fotografie ging studeren. ‘Om materiaal te verzamelen. Om alles te documenteren. Vast te leggen. Herinneringen bij te houden. Om zeker te zijn dat iets echt is gebeurd, en dat ik het nooit meer vergeet. Zoals ik als veertienjarige ook schreef in mijn dagboek: alléén wie ook de foto zou zien, zou weten hoe ik me gevoeld had’. 

Teruggaan naar haar jeugd was belangrijk voor de tijdens het samenstellen van het boek hoogzwangere Depoorter. Door therapie is ze erachter gekomen dat ze in haar kindertijd is misbruikt. ‘Pas wanneer ik niet langer wegkeek en het ook echt in de diepte kon aanvaarden, werden de beelden scherper. En door er dan echt naar te durven kijken, kon ik het beginnen te verwerken.’

Zo bezien is Blinked Myself Awake een verwerking van die ervaring. ‘Dat ik zo lang niet naar de sterren heb willen kijken, had, denk ik dus, te maken met het feit dat ik niet naar het verleden durfde te kijken. Wat we ’s nachts aan de hemel zien, is tenslotte verleden tijd. Het licht dat van een ster naar ons komt, is honderden of duizenden lichtjaren geleden vertrokken.’

Aanvankelijk wilde Depoorter een boek zonder foto’s; alleen met woorden zou ze kunnen. vertellen wat ze wilde vertellen. Maar gaandeweg sloop de fotografie, via de geschiedenis van de sterrenkunde, het project toch weer binnen. ‘Voor ik het wist, was ik weer aan het fotograferen en had ik het blijkbaar toch ook weer nodig voor dit onderzoek.’

Foto’s Bieke Depoorter. © Magnum Photos

Bieke Depoorter, Blinked Myself Awake. Veurne, Hannibal Books, 2024.