Tijdens een ontmoeting met museologe Paola Basika Lumonga voelde fotografe Lara Gasparotto zich beschaamd over haar geringe kennis van de koloniale geschiedenis van België. Tegelijkertijd stelde Basika Lumonga vast dat ook zij, ondanks alle boeken die ze erover had gelezen, te weinig afwist van haar geboorteland.
In 2019 trokken ze samen door Congo om die leemte aan te vullen. Ze gingen op zoek naar Vivi, de eerste hoofdstad van de Onafhankelijke Congostaat. Bij het stichten van die staat, in 1885, was Vivi weinig meer dan een nederzetting, gesticht door Henry Morton Stanley; inderdaad, die van ‘Mr. Livingstone, I presume?’.
Resultaten van die expeditie in tekst en beeld, aangevuld met oude foto’s uit het Afrika Museum in Tervuren, waren afgelopen maanden te zien in de presentatie Looking for Vivi – ville fantome du Kongo in cultuurhuis Schunck in Heerlen. Door de lockdown bleven de deuren ruim vijf weken gesloten, zo bleef ook hier, veel ongezien.
Anno 2022 is Vivi van de kaarten verdwenen, er is weinig van over. Wel troffen de twee vrouwen er een trotse, door het verleden gekwelde bevolking aan. Basika Lumonga deed er historisch onderzoek, Gasparotto maakte foto’s met de enige camera die ze had meegenomen, de compacte Olympus PEN.
Op hun eigen manier, in woord en beeld, proberen de twee vrouwen een deel van het uit de officiële geschiedschrijving verdwenen verhaal van Vivi te herschrijven. De foto’s van Lara Gasparotto (Luik, 1989) ademen een ongrijpbare schoonheid die past bij het mysterieuze gebied dat ze met haar Olympus opnieuw in kaart brengt. De teksten van Paoloa Basika (Kinshasa, 1987) zijn directer; ze vragen om een rehabilitatie van het gebied en een herziening van de koloniale geschiedschrijving.
Looking for Vivi – ville fantome du Kongo. Lara Gasparotto en Paola Basika Lumonga.
