Bij de foto’s van Vivian Ammerlaan weet je nooit precies waar je naar staat te kijken. Het lijken beelden van landschappen, maar dan landschappen die niet kunnen bestaan.

Zeker, er zijn horizonten, luchten en bergen, maar als je er goed naar kijkt, zie je dat de foto’s gemaakt moeten zijn in haar studio.

Waanplekken heet de reeks van foto’s die ze toont in de tuingalerij van Het Noordbrabants Museum. Haar werkwijze doet denken aan die van Edwin Zwakman, een fotograaf die in de studio landschappen in elkaar zet. Ook Ammerlaan ensceneert haar landschappen met licht, doekjes, proppen, stoffen en andere hulpmiddelen. Vervolgens bewerkt ze die digitaal. Ze werkt haar foto’s uiterst zorgvuldig af. Nergens is het geforceerd of zie je onvolkomenheden.

Waar Zwakmans werk vooral gaat over beeldvorming in de media, zegt Vivian Ammerlaan (De Lier, 1994) geïnspireerd te zijn door het sublieme, het gevoel van ontzag dat kan ontstaan bij het kijken naar de overweldigende natuur. De foto’s die ze daarvan maakte vond ze hopeloos ontoereikend omdat ze niet meer het gevoel van die ontzagwekkende indrukken terug konden brengen.

Vivian Ammerlaan, Waanplekken 23 (2018).

Soms is het alsof haar landschappen best ergens zouden kunnen bestaan, zoals in het drieluik Waanplekken 8, 9 en 10 dat in sobere zwart wit tinten een immens sneeuwlandschap suggereert. Soms houdt ze het simpel, bijvoorbeeld in Waanplekken 17: een grijze voorgrond met daarop een blauwe berg afgetekend tegen een lichte lucht. Meestal zoekt ze naar de esthetiek, zoals in Waanplekken 23. Het ziet eruit als groenige zandduinen in de Sahara, gefotografeerd in tegenlicht met zand dat in de wind verstuift.          

Het Noordbrabants Museum presenteert Ammerlaans werk in de reeks Brabantse Nieuwe, een langlopende serie met jonge kunstenaars die zijn afgestudeerd aan de kunstopleidingen van Avans in Brabant. In de tuingalerij krijgen talenten de kans hun werk te presenteren. Van sommigen verneem je vervolgens weinig meer, anderen breken door, zoals Remy Neumann en Fang Mij. De in 2016 aan St. Joost in Breda afgestudeerde Ammerlaan lijkt tot de laatste categorie te behoren. Haar geënsceneerde fotografie past goed in deze tijd, een periode van instabiliteit waarin mensen zoeken naar zekerheden –terwijl die er niet zijn.

Vivian Ammerlaan, Waanplekken. T/m 14.05 in Het Noordbrabants Museum Den Bosch. hetnoordbrabantsmuseum.nl