Dansen én doseren. Dat is de opdracht voor Samantha van Wissen in de voorstelling Verklärte Nacht van de Belgische dansgroep Rosas. “De muziek van Arnold Schönberg pakt je zo, dat je al rap te ver gaat met je bewegingen.”
Een vrouw biecht de man van wie ze houdt op dat ze zwanger is van een ander. Het is het thema van Verklärte Nacht, een strijkerssextet van de Oostenrijkse componist Schönberg uit 1899, gebaseerd op het gelijknamige gedicht van Richard Dehmel. Het is een vroeg werk van Schönberg, de stap naar atonaliteit zou hij pas later maken.
Voor Verklärte Nacht maakte Schönberg weliswaar verrassende muzikale keuzes, maar zijn idioom was nog dat van de late Romantiek. Ook later, toen Schönberg al lang en breed tot de avant-garde behoorde, bleef Verklärte Nacht, tegen zijn zin, een van zijn populairste en meest uitgevoerde composities.
Rosas-choreografe Anne Teresa de Keersmaecker zet tegenover de weelderigheid van de strijkers een uiterst sobere enscenering: geen decor, minimale belichting, een vrouw en een man – alleen in het begin nog vergezeld van een tweede man. Twintig jaar geleden koos De Keersmaecker voor een veel rijkere setting bij Verklärte Nacht: zes koppels en twee solisten dansten tussen boomstammen en bladeren. Ook Samantha van Wissen deed destijds mee, als een van de solisten. “Verklärte Nacht is me altijd sterk bij gebleven, omdat het zo’n doorleefd verhaal heeft. Toen ik hoorde dat Rosas het wilde hernemen, heb ik direct mijn belangstelling laten blijken.”
De choreografieën van toen dienden als basismateriaal voor de nieuwe voorstelling. Van Wissen: “Het materiaal van toen is geschikt gemaakt voor een man en een vrouw. Dat betekende vooral het nodige weglaten. Destijds diende onder meer het werk van beeldhouwer Auguste Rodin als inspiratiebron, vooral de manier waarop hij verstrengelde koppels vormgaf. Nu maken we veel gebruik van opwaartse en neerwaartse spiraalbewegingen, een manier om het diepe verlangen en een soort eeuwigheid uit te drukken.”
Van Wissen werd geboren in Roermond en groeide op in Melick. Inmiddels woont en werkt ze al ruim twee decennia in België en is haar tongval volledig vervlaamst. Ze is 44, voor een danser een hoge leeftijd. “Fysiek is het dan ook een flinke uitdaging. Het betekent dat ik qua conditie in vorm moet zijn en blijven. Een voordeel is wel dat ik de voorstelling nog kende uit de tijd dat ik nog een twintiger was. Het is lang geleden, maar de bewegingen zaten nog in mijn lichaam. Ik vond ze gemakkelijk terug.”
Haar leeftijd heeft ook voordelen. “Verklärte Nacht is een heel emotioneel stuk. Ik ben twintig jaar verder en kan de gevoelens er beter inleggen dan toen.”
Verklärte Nacht van Rosas, op 25 november in C-mine Cultuurcentrum in Genk en op 10 november in het cultuurcentrum Maasmechelen. c-minecultuurcentrum.be en rosas.be
Boven: Bostjan Antoncic en Nordine Benchdorf in Verklärte Nacht. Foto: Anne van Aerschot