Schilder Pieter Bruegel schijnt als eerste cricket te hebben vastgelegd, waardoor in Vlaanderen wordt verondersteld dat de sport van daar komt.
Het wordt er nog steeds gespeeld, ook door Afghaanse vluchtelingen, zo laat de expositie Doorzetters in Het Noordbrabants Museum in Den Bosch zien.
‘Betreden op eigen risico’ staat bij de entree, een waarschuwing die je in musea niet vaak tegenkomt. Toch is het bij Doorzetters geen overbodige luxe. Een bezoeker op leeftijd gaat bijna op z’n snuit, op een rollerbank. ‘Henk, kijk toch uit, je bent geen zestig meer!’, roept zijn vrouw. Levensgevaarlijk, dat sporten, zo concludeerde Midas Dekkers al.
Of het al eerder vertoond is in een museum, we weten het zo gauw niet, maar bij Doorzetters kun je dus ook sporten. En knutselen, zolang je maar doorzet.
Het thema lijkt wat willekeurig gekozen – en is tegelijk een slimme zet om een ander publiek binnen te krijgen. Laat dat maar aan het Noordbrabants Museum over. Er worden – leuk, maar weinig verrassend – hoogtepunten uit de sportgeschiedenis getoond. Zoals de zwarte atleten die tijdens de Olympische Spelen van 1968 in Mexico met zwarte handschoenen en gebalde vuisten een statement tegen raciale ongelijkheid maakten, een gebaar dat in 2016 wederom nodig was toen American footballer Colin Kaepernick met één knie op de grond ging tijdens het volkslied.
Vrouwelijke voetbalploeg in Kaboel, Afghanistan, 2022. foto Ebrahim Noroozi/Het Noordbrabants Museum
De mooiste voetbalfoto’s zijn als balletbeelden, dat wisten we al, maar het drama en de emotie van sportuitdrukkingen zie je ook in de beeldende kunst, zo laat LJ Rader, het brein achter het populaire Instagram-account Art But Make It Sports, zien. Hoé hij ze ook vond, met behulp van AI misschien, de gelijkenissen zijn verbluffend soms: de baseballspelers die elkaar beklimmen en een 16e-eeuwse beeld van Giambologna, ‘lijdende’ rugbyers en een detail uit Het vlot van de Medusa van Géricault, een zwevende turnster en een engel bij Giotto, een schreeuwende darter en Study for a Head van Francis Bacon.
Indrukwekkend – schrijnend is wellicht een beter woord – is de serie rond Afghaanse sportvrouwen. Hun persoonlijkheid is verdwenen in hun boerka’s, maar aan bal, bat of skateboard die er onderuit steken, zie je aan welke sport de vrouwen (stiekem) doen.
Straatvoetballers in de multiculturele wijk Seefhoek in Antwerpen hebben het beter. Theatermaker en beeldend kunstenaar Thomas Verstraeten zette ze in de spotlights, letterlijk. Een wedstrijd op een soort Cruyff Court krijgt op groot scherm dankzij stadionlicht, droneshots, slow motion en commentaar de allure van een Champions League-pot. De boys kunnen trots zijn.
Doorzetters. T/m 19.06 in Het Noordbrabants Museum in Den Bosch. hetnoordbrabantsmuseum.nl
