Eva Räder and Jack Holden weten me aardig in verwarring te brengen met hun installatie in BIS71 in Geleen. Ze stapelden van grijze bouwblokken een stuk of twintig torentjes en zetten die vol met kleine, witte sculptuurtjes. Je herkent een paar vleugels, een hoofdje, een bloemkelk. Net aangekomen uit een van de laatste sneeuwbuien van deze winter biedt het een betoverende aanblik. Een dwaaltuin, een archipel met zeldzame mutanten, de Galapagos-eilanden!
Ik buig me voorover om een paar van de figuurtjes beter te bekijken, maar dan, tja, dan zijn ze eigenlijk wel een beetje simpel. Onooglijke schepsels zijn het, sommige nauwelijks meer dan een hompje klei! En zo nog een stuk of zestig. Je zou toch meer te ontdekken willen hebben. Boetseer een stelletje droedels – van die dingen die andere mensen tekenen tijdens saaie vergaderingen – zet ze op een paar stenen en klaar is Kees, denk ik nog geen minuut na mijn aanvankelijke enthousiasme.
En zo sta ik meteen al voor de akelig basale vraag: is dit geweldig of is het niks? Eerlijk gezegd weet ik het nog steeds niet zeker.
BIS71 is gevestigd in de voormalige verfhandel van Jo Eyck, later Sikkens. Het pand, gebouwd in 1971 naar een ontwerp van Laurens Bisscheroux, werd vier jaar geleden overgenomen door transportondernemer en kunstliefhebber Paul Lintzen. Na een grondige opknapbeurt staat het er weer in volle glorie bij: strak, sober, ramen tot op de grond, een Rietveld-achtige blokkencompositie in grijs en wit. Sinds 2010 organiseert Lintzen er vier tentoonstellingen per jaar.
Eva Räder (Ochenhausen, Duitsland, 1978) en Jack Holden (Nottingham, Engeland, 1979) zijn in de eerste plaats schilders, maar zagen al snel dat de hoge, vierkante hal van BIS71 zich vooral leent voor ruimtelijk werk. Iedere ruimte, zo redeneerden ze, heeft een eigen ‘frequentie’, waarop je als kunstenaar moet zien af te stemmen. Hoewel in het dagelijks leven al geruime tijd een paar, werkten Räder en Holden in dit project voor het eerst artistiek samen. Ook in die zin moesten ze afstemmen. Zo kwamen ze op de titel van de tentoonstelling: Static on the Radio, dat wil zeggen ruis. Of de mooie Engelse uitdrukking daarvoor: white noise.
Juist ja, de wezentjes op de sokkels zou je dus kunnen zien als white noise. Dat verklaart natuurlijk hun ongearticuleerde, ongedefinieerde karakter: steeds krijg je een idee wat het is, maar het signaal komt niet goed door. In twee zijruimtes hangen schilderijen van Räder en Holden afzonderlijk, in een derde ruimte een serie gezamenlijk gemaakte collages. Daar kun je zien waar de vogels, de planten en de hologige hoofdjes in de dwaaltuin vandaan komen. Maar als dat werk er is, en het is mooi, waarom zou je dan naar white noise gaan kijken?
Juist als ik terugloop om dat uit te vinden begint het weer te sneeuwen. Aan de andere kant van de grote ramen dwarrelen de vlokjes. Het licht tussen de grijze torentjes wordt nog grijzer, het wit van de beeldjes nog witter. De ruis verstomt. Witte stilte. Dat is toch geweldig – misschien.
Eva Räder & Jack Holden, Static on the Radio. Van 12 februari t/m 22 april in BIS71 Ruimte voor kunst, Rijksweg Noord 71, Sittard-Geleen. www.bis71.nl