‘In deze snelle wereld’, zegt kunstenares Ingeborg Meulendijks in dit nieuwe ZOUTmagazine, ‘heb ik vaak behoefte aan periodes van vertraging. Dan ga ik bijvoorbeeld heel lang aan een plankje schuren. Soms vraag ik me af hoe ik die traagheid kan verantwoorden.’
Meulendijks probeert het leven te vangen in maquettes, verstilde ruimtes waar niets gebeurt. De tijd speelt er geen rol van betekenis. Weggefilterd. Uitgefaseerd. Door je over te geven aan zoiets simpels als het schuren van een plankje. Zen, in tijden van oorlog en pandemie.
Sarah Neutkens, eveneens kunstenares, is nog niet zo ver. Haar leven is een vlucht voor de zinloosheid ervan; ze vraagt zich af of ze ooit rust zal vinden. Ze zou, als het haar even te veel wordt, een uurtje kunnen schuren aan een plankje – om maar wat te noemen. Om te genieten van de stilstand, en de stilte. ‘Genieten?’, zegt ze in deze mei-editie van ZOUT, ‘duurt bij mij maar een milliseconde. Voortdurend ben ik op de vlucht voor dat grote gevoel van zinloosheid. Ik ben te onrustig. Geen idee wanneer en of het moment komt dat ik rustig ga zitten en denk: ik ben, en dat is genoeg.’
Zangeres Anna Nita omschrijft zichzelf als hoogsensitief. ‘Ik kan’, constateert ze aan het eind van dit nummer, ‘snel van mijn stuk raken door wat mensen tegen me zeggen. Ik ben vaak onrustig en altijd met duizend dingen bezig, me lang concentreren is vaak lastig.’ Het leven ziet ze als een numbers game waarin alles wordt uitgedrukt in getallen; ze is op zoek naar het tegendeel. ‘Ik wil zachtheid en liefde brengen door mijn muziek. Daar mag wel wat meer van zijn.’
Stilstand en stilte. Niet eerder was ik er zo aan toe als eind maart. We hadden een verwarrende maand achter de rug, de afgelopen twee jaar waren evenmin een lolletje. Ik had behoefte aan een pauze. Een mediapauze. Twee weken geen krant, geen tv, geen doemscrollen op het internet.
Ik had plankjes kunnen gaan schuren, soms doe ik dat ook, al maak ik geen mooie maquettes waar de tijd geen toegang heeft – kon ik het maar. Míjn stilstand is ver weg van hier, in de buitenlucht, in het groen. Aan het einde van de retraite zette ik een zeventig jaar oude kast in elkaar die mijn vader ooit maakte. Mijn Makita bleef onaangeroerd, elk schroefje draaide ik met de hand vast, slag voor slag. Ik voelde elke vezel van het hout, het gaf geen krimp, nog steeds niet, na al die jaren.
Toen het ding er stond gleden mijn vingertoppen over het gladgelakte fineer. Ik dacht aan het streven van Anna Nita naar de zachtheid en de liefde, aan het eindpunt van Sarah Neutkens’ queeste naar ‘ik ben, en dat is genoeg’, aan de verstilde ruimtes van Ingeborg Meulendijks waar de tijd niet telt. Aan de duurzaamheid van het leven, en aan de mensen die er geen respect voor hebben.
WIDO SMEETS
hoofdredacteur
w.smeets@zoutmagazine.eu