De eerste twee weken groeide de campagne in slowmotion. Het bleef bij enkele tientallen steunbetuigingen. Tot ze flyers gingen uitdelen met daarop in rode letters een oproep tot een wereldwijde staking met 1 miljard deelnemers. Bij het flyeren ontstond een opstootje, er vielen klappen, de politie kwam. De enige die aan de dans ontsprong filmde de gebeurtenissen van onder haar jas. De beelden kwamen op tv, daarna op YouTube (185.000 views) en Facebook (75.000 volgers). 

Verwachtingsvol las ik verder in Wereldschaduw van Nir Baram, waar bovenstaande passage aan is ontleend. Jarenlang stond het boek in mijn kast te smeken om aandacht. Vergeefs. Een week geleden lag het, hoe harteloos, klaar om bij de periodieke sanering van kansarme titels te worden afgedankt. Groei is niet oneindig, sprak ik mezelf toe, ook niet in een boekenkast. Maar verantwoorde krimp is een ingewikkelde operatie, ook hier; in de degradatiezone speelden zich hartverscheurende taferelen af. 

Ik liet mijn hart spreken en gaf Wereldschaduw een tweede leven, ook omdat ik zo genoten had van de voorganger Goede mensen. En nu ik halverwege ben, lijkt het onvoorstelbaar dat ik zo’n boek, zo waardevol en tegelijk zo weerloos, in degradatienood had gebracht. 

Enfin. Bij het lezen van de passage over de flyeractie gingen mijn gedachten naar het tweede leven voor ZOUT dat zich nu aankondigt, en de bijbehorende campagne die we gaan voeren. Ik droom over een campagne zoals Nir Baram die beschrijft. Hoe zou het zijn als…

Hoe belangrijk is het dat er naast al die glimmende promo-bladen een onafhankelijk tijdschrift over kunst en cultuur blijft bestaan?

We hebben een hectische tijd achter de rug, maar volgende maand gaat het dan toch gebeuren: we maken een doorstart als abonneeblad. Financieel zijn er nog de nodige uitdagingen, maar na 18 jaar is de overgang van ‘gratis’ naar ‘betaald’ definitief. 

De campagne om – ze zijn hard nodig! – nieuwe ZOUT-abonnees te werven, wordt een multimediale operatie. Al is het niet uitgesloten dat ook wij flyers gaan uitdelen bij een museum. Stiekem hopend op een opstootje waarna we geboeid worden afgevoerd. Een filmpje daarvan op tv en social media doet de rest. Met duizenden – we blijven bescheiden – stromen de nieuwe lezers binnen. 

Terug naar de werkelijkheid. Hoe belangrijk is het dat er naast al die glimmende promo-bladen een onafhankelijk tijdschrift over kunst en cultuur blijft bestaan? 

Los van de reuring van de campagne: over een maand ligt er een compleet vernieuwde ZOUT voor u klaar – pardon, voor de abonnees. In een ander formaat, gedrukt op hoogwaardiger papier, met een nieuwe vormgeving. Ook inhoudelijk zijn er de nodige aanpassingen. Meer daarover in het aprilnummer. 

Mijn rol in dat tweede leven van ZOUT zal een andere zijn. Na 18 jaar gaat de leiding over in handen van Christiane Gronenberg. Ze is intussen alweer tien jaar aan boord, niemand kent het dna van dit tijdschrift beter dan zij. En ze heeft grootse plannen. Geef haar de kans om ze waar te maken!

Bij de uitvoering van die plannen (op papier en online) blijf ik op de achtergrond actief als eindredacteur. Ik ga een eigen tweede leven opbouwen, zo heb ik me voorgenomen – waarin ik me trouwens net als voorheen wil blijven verwonderen over het domein van de homo culturalis. Er kan nu eenmaal weinig op tegen het gevoel van pure rijkdom dat je overvalt wanneer je halverwege een geweldig boek bent, wanneer je door een museum doolt, of in een theater of bioscoop zit. Toch?

WIDO SMEETS, hoofdredacteur – w.smeets@zoutmagazine.eu